پایان نامه و مقاله بررسی وضعیت کتابخوانی بین مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد

از زمانی که خط اختراع شد و بشر توانست اندیشه‌هایش را به شکل ثبت شده نگهداری نماید و به سایر انسان‌ها انتقال دهد یکی از اهدافش خوانده شدن این دانش مکتوب بوده است. بشریت می‏خوانده و می‏خواند تا امکان پرورش احساساتش فراهم شود و از این رهگذر آگاهی‏های او رشد کند. علاوه بر این شناخت مردمان و فرهنگ‏های مختلف، یادگیری موضوعات جدید، شروع سبک‌های جدیدی از زندگی همه ارمغان‏های خواندن هستند. خواندن عملی است که در آن دیدن، شناسایی علائم نوشتاری، تبدیل این علائم به صوت، درک مجموعه علائم و آواها و درنتیجه درک معنا از آن حاصل می‏شود؛ اما این درک بیهدف صورت نمی‏گیرد و خواننده گاه به قصد آموختن، زمانی با هدف آگاه شدن و درجایی هم به قصد لذت بردن و پرکردن اوقات فراغت به این عمل روی می‏آورد که البته هر سه هم میتوانند با هم همراه باشند.(قزل ایاغ 21،1386)

کتاب، یکی از ابزارهای کمال، تفکر، رشد و تعالی انسانی است. از دیرزمان اهمیت مطالعه نزد اهل علم وادب شناخته شده است و درباره آن سخن‏ها گفته‏اند. کتاب، حتی در روزگار پیشرفت‌های چشم‌گیر بشر در عرصه‏های دانش، تمدن و فرهنگ، نه تنها اهمیت خود را از دست نداده، بلکه جنبه‌های گسترده‏تر، تازه‏تر و جلوه‏هایی پایدارتر یافته است. بی‏گمان، کسانی که در وادی پیشرفت‌های گوناگون، گام‏های بلندی برداشته‏اند، هرگز با کتاب و کتابخوانی بیگانه نبوده‏اند، بلکه مطالعه را عنصری اصلی و ضروری دانسته‏اند. کتابخوانی و مطالعه، سیر در‌اندیشه‌های دیگران و گشودن پنجره‏ای به دنیای ناشناخته‏هاست. مطالعه، پنجره‏ای به سوی‌اندیشه‏ها، تجربه‏ها، آموخته‏ها و‌اندوخته‏ها است. مطالعه روشمند، مطالعه کتاب‌های مناسب و شناخت آفات و بازدارنده‏های‏ مطالعه می‏تواند دغدغه ذهنی خانواده، اولیای مدرسه‏ و صاحب‏نظران باشد. بر این اساس، امروزه انتخاب و به‌کارگیری روش‌های مناسب مطالعه، بحثی جدی است( اشرفیریزی 1387 ، 58 ) . مطالعه، از روزنامه گرفته تا کتب بسیار سخت، یکی از کارهایی است که ما را قبل از هر چیز از تنهایی درونی خارج می کند و رابطهای بین ما و دیگران برقرار میسازد.
( جانسن[3] 1380 ،1 )

براساس گزارش کمیسیون خواندن در ایالات متحده آمریکا^[4] عمل خواندن اساس و پایه موفقیت نه تنها در دوران مدرسه و دانشگاه بلکه در سرتاسر زندگی یک شخص است (اندرسون، هایبرت، اسکات و ویلکینسن^[5] 1985).

خواندن به مثابه یک فرایند، روشی برای تفکر و نوعی از تجربه حقیقی در نظر گرفته می‏شود و مهارت‏های پیچیده متعددی را شامل می‏شود (عبدالکریم و حسن^[6] 2007، 285-298.) گاهی اوقات به غلط، خواندن را عملی منفصل و بیتحرک می‏نامند زیرا پیام‏ها را بدانمعنی که یک گوینده یا نویسنده خلق کرده است نمی‏رساند. اما با این وجود نمی‏توان به سادگی پردازش فعال ذهن که همان عمل خواندن است را ناچیز شمرد( خاوری 1383، 110)

اگر خواندن در انسان به صورت عادت دربیاید، دیگر ارتباط او با جهان دانش و آگاهی سخت نخواهد بود و بدون هیچ زحمتی خواهد توانست از راه خواندن و مطالعه، درک و اندیشه خود را نسبت به جهان هستی رشد و تعالی بخشد( میرحسینی و بهرامی 1391،115). بدون وجود عادت صحیح به خواندن، فرصت‏های ارتقای شخصی و موفقیت‏های شغلی احتمالا محکوم به فنا شدن هستند. پس نباید خواندن را در داخل و حتی در خارج از محیط‏های آموزشی یک امر بیاهمیت تلقی کرد. اما امری که پیشتر از ایجاد عادت به خواندن باید انجام بگیرد و برای پیشبرد آن ضروری است، شناخت مؤلفه‏های مختلف آن است. انواع خواندن، انواع مواد خواندنی، مقدار زمان اختصاص داده شده به خواندن، خواندن در زمان‏های متفاوت، مجراهای دسترسی به مواد خواندنی و مکان خواندن همگی جنبه‏های مختلفی در فرایند خواندن هستند که در ترکیب با نگرش‏های یک فرد نسبت به خواندن^[7] مسیر خوانداری^[8] او را شکل می‏دهند
( گائونا و گونزالس^[9] 2011،73-55).

مطالعه به منزله یک مهارت اجتماعی، نردبان ترقی و تکامل هر ملت است. برخی والدین و مربیان تصور می‏کنند عادت به مطالعه، ذاتی و وراثتی است‏ که فقط برخی به آن‏ رو می‏آورند و دیگران نمی‏توانند اهل مطالعه باشند. شاید به همین دلیل، برای ایجاد عادت به مطالعه در فرزندان خود هیچ‌گونه تلاشی نمی‏کنند. پژوهش‌های‏ اخیر در زمینه تعلیم و تربیت ثابت کرده عادت‏ به مطالعه، اکتسابی است؛ یعنی همانطور که کودکی، خواندن و نوشتن را یاد می‏گیرد، می‏تواند مطالعه‏ را هم بیاموزد. پس باید روش مطالعه را به او آموخت و او را به خواندن عادت داد. امروزه توجه به کتاب و کتابخوانی، نشان‌دهنده رشد فرهنگی و ملی هر کشور است و شمار کتاب‌ها و نشریه‌های منتشر شده هر کشور در یک سال، تعداد کتابخانه‌ها، کتاب‌خوان‌ها، نویسندگان، مترجمان و ناشران، معیار اساسی توسعهیافتگی به‌شمار می‌آید. بنابراین، گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، توسعه کتابخانه‌ها، چاپ و انتشار کتاب و شیوه بهره‌گیری از این ابزار بی‌رقیب فرهنگی، ضرورت رشد و تعالی جامعه است. در این میان، ایجاد رغبت و عادت به مطالعه و کتابخوانی در کودکان و نوجوانان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است(بابالحوائجی و یزدیانمهر 1389، 53-31)

مطالعه، خواه مفید و خواه مضر، یکی از موضوعهای بسیار برای فعالیت است . درسی که از آن میتوان آموخت هیچگاه پایان نمیپذیرد . همیشه میتوان چیزی راجع به آن گفت. بههمین جهت است که خواندن از کارهای بسیار مهیج است(جانسن 1380، 6) .

از آن جا که نگرش‏ها نسبت به خواندن به طور مستقیم از باورها و ارزش‏گذاری‌های شخصی، احساسات و عواطف فرد و کنشپذیری و نیات رفتاری وی اثر می‏پذیرد و نیز اهداف خوانش را ترسیم نموده و در شناسایی و درک محیط پیرامون کمک نموده و از طرفی مطالعه، نگریستن و دقت نظر در چیزی برای فهمیدن و آگاهی یافتن از آن است. از این‌رو، همواره مطالعه با نگرش، دقت، فهم و آگاهی همراه خواهد بود و عادت مطالعه موجب یادگیری مادامالعمر می شود. پژوهش حاضر، درصددبررسی نگرش‏خواندن و عادت مطالعه مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد است تا براساس آن تصمیم مناسبی از طرف مدیریت ندامتگاه برای گسترش فرهنگ کتابخوانی اتخاذ شود.

1-2 بیان مسئله

تأثیر خواندن در زندگی مردم به طور گسترده‏ای شیوع دارد. یک خواننده می‏تواند مهارت‏های جدید را فرا بگیرد، با حقایق علمی نوین آشنا شود. او می‏تواند نسبت به جهان دانایی‏های بیشتری را کسب کند. بنابراین خواندن این توانایی را دارد تا خواننده را از حالت منفعل به حالت فعال دگرگون کند(تانوسکدی^[10] 2011،83). نتایج پژوهش‏های متعددی نشان داده ‏اند که مشکلات مربوط به مهارت‏های یادگیری و عدم آشنایی دانشجویان با روشهای مؤثر و کارآمد خواندن و در ابعادی گسترده‏تر مطالعه، در شکست تحصیلی آنها دخیل بوده است. نتایج این بررسی‏ها بیانگر این است که تأثیر خواندن در بهبود فرایندهای شناختی-ادراکی-واکنشی و در نهایت سرنوشت شغلی دانشجویان امری قطعی و مسلم است (کوشان و حیدری 1385 ،189-185). البته در این بین برخی دانشجویان زمان زیادی را صرف خواندن می کنند ولی خیلی کم در مورد بهبود مهارت‏های خواندن فکر می‏کنند و با همان شیوهای که در دبیرستان می‏خوانند در دانشگاه نیز می‏خوانند. آنها به این نکته توجه ندارند که خواندن یک فعالیت پیچیده و یکی از اجزای اساسی زندگی علمی یک دانشجوی باسواد اطلاعاتی است.

کتابخانه‏ها نیز در شکل‌دهی نگرش‏های خواندن و عادت مطالعه نقش دارند. کتابخانه‏ها مکان‏هایی هستند که در آنها عادت به خواندن کسب می‏شود. کتابخانه‏ها موفقیت دانشجویان در دانشگاه را افزایش می‏دهند و به آنها کمک می‏کنند تا دانش ضروری در مقابله با چالشهای متغیر علمی را به دست بیاورند(اردمار[11] و دمیرل2009،

2240-2233). بررسی تاریخی فرهنگ انسان در همه زمان‏ها گویای این حقیقت است که بین کتابخانه و اجتماع پیوندی استوار وجود دارد بنابراین کتابداران باید بتوانند مواد خواندنی را در

( صمدی 1380).

گروهی که«خواندن آزاد» نامیده می‏شود و در آن لذت بردن و سرگرم شدن هدف اصلی تلقی می‏شود و هرچه از آن حاصل می‏شود برنامه ریزی نشده است و گروه دیگر «خواندن مقید» است که در آن خواننده خود را از ابتدا پایبند اصول خاصی قرار می‏دهد و درپایان نیز نتیجه کار خود را می‏سنجد مثل آموختن کاری یا یافتن پاسخ برای سئوال‏هایی و یا در معرض ارزشیابی قرار دادن خود.(. قزل ایاغ به نقل از توران میرهادی 1386 ،22)

خواندن به طور فزاینده‏ای موضوع بسیاری از پژوهشهای عملی و نظری بوده است. این پژوهش‏ها حاصل فعالیت پژوهشگران رشته‏های متفاوتی از قبیل علوم اطلاعات و دانش‏شناسی، تعلیم و تربیت، علوم اجتماعی و نظام‏های اطلاعاتی است. اما علی‏رغم پژوهش‏های بسیاری که در این حوزه انجام گرفته مخصوصاً در ایران نتایج و یافته‏های اکثر آنها در حد نظری باقی مانده و عمدتاً منجر به بهبود امر خواندن نشده است. از همین رو پژوهشگران سعی دارند تا از طریق انجام یک بررسی نظام‏مند به یافته های دقیقی درباره نگرش خواندن و عادت مطالعه مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد دست پیدا کنند و آنها را به صورت کاربردی به سازمان مسئول یعنی امور فرهنگی و کتابخانه ندامتگاه ارائه دهند تا از این طریق هم در اجرای برنامه‏های ترویج کتابخوانی و هم در برنامه‏های مجموعه‏سازی کتابخانه‏های ندامتگاهها بازنگری‏های لازم صورت بگیرد.

1-4 اهداف پژوهش

الف. اهداف اصلی

هدف اصلی این پژوهش نگرش‏ خواندن و عادت مطالعه مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد است.

ب. اهداف فرعی

1- شناسایی نگرش‏های مددجویان ندامتگاه های شهر خرمآباد به خواندن

2- شناسایی عادت مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد به مطالعه

1-5 فرضیه‌های پژوهش

بین نگرش مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد به خواندن بر حسب جنسیت تفاوت معناداری وجود دارد.
بین نگرش مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد به خواندن بر حسب نوع بزهکاری تفاوت معناداری وجود دارد.
بین عادت مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد به مطالعه بر حسب جنسیت تفاوت معناداری وجود دارد.
بین عادت مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد به مطالعه بر حسب نوع بزهکاری تفاوت معناداری وجود دارد.
بین نگرش خواندن و عادت مطالعه مددجویان ندامتگاههای شهر خرم آباد تفاوت معناداری وجود دارد.
- پرسش‌های پژوهش

مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد چه «نگرش‏هایی» به خواندن دارند؟
مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد چه عادتهایی به مطالعه دارند؟

1-7 تعریف مفاهیم پژوهش

الف. تعاریف مفهومی

خواندن: یک فرایند پیچیده شناختی متشکل از رمزگشایی نمادها به منظور ساخت معنا یا بیرون کشیدن آن از متن است. خواندن یک فرایند تعاملی پیچیده بین متن و خواننده است که توسط دانش قبلی خواننده، تجربیات، نگرشها و جامعه زبانی که بر اساس محیط و فرهنگ ساخته می‏شود شکل می‏گیرد. این فرایند نیازمند تمرین مداوم، تقویت و پالایش است (خواندن 2013،136-130).

نگرش نسبت به خواندن : برای این مفهوم نظری تعاریف مختلفی ارائه شده است که وجه اشتراک همه آنها مورد توجه قرار دادن سه بخش شناختی، عاطفی و واکنشی در انسان است. به عبارت دیگر نگرش‏ها نسبت به خواندن به طور مستقیم از باورها و ارزش‏گذاری‌های شخصی، احساسات و عواطف فرد و –

کنشپذیری و نیات رفتاری وی اثر می‏پذیرد و باعث می‏شود با نگرش‏های مختلفی نسبت به خواندن اقدام کند (یاماشیتا^[18] 2004،19-1).

عادت مطالعه: استیگر^[19] (2009) معتقد است که عادت مطالعه را مانند خیلی دیگر از عادت‌ها می‌توان کسب کرد. عادت به کتابخوانی از نظر بیشتر افراد تحصیل کرده یک عادت پسندیده محسوب می‌شود که در فرد و جامعه اثر مطلوب دارد. عادت به مطالعه همانند بسیاری از عادت‌های دیگر در دوران کودکی شکل می‌گیرد و عادتی اکتسابی است. البته این بدان معنا نیست که در بزرگسالی نتوان آن را ایجاد یا اصلاح کرد، بلکه با کمی تلاش، تحمل و شناختن روش‌ها و عادت‌های صحیح مطالعه می‌توان عادت‌های نادرست مطالعه را تغییر داد و با توجه به این امر، باید در تغییر عادت‌های غیرمعمول دانشجویان تلاش نمود( اباذری و ریگی 1391، 861)

ب. تعاریف عملیاتی

خواندن: در این پژوهش منظور از خواندن، خوانش متون در هر شکل، با هر اندازه و به هر قصدی است که می‏تواند در هر مکانی انجام بگیرد. شایان ذکر است که در پژوهش حاضر منظور از خواندن مطالعه نیست به دلیل اینکه اساساً مطالعه اعم بر خواندن است و فعالیت‏هایی از قبیل شنیدن، دیدن و حتی لمس کردن نیز مطالعه محسوب می‏شوند. این در حالی است که در بخشی گسترده‏ از پژوهش‏های انجام شده به جای واژه خواندن از واژه مطالعه استفاده شده البته به این معنی هم نیست که پژوهش‌های مربوط به مطالعه اصلا به خواندن نپرداخته باشند.

نگرش خواندن: در این پژوهش منظور از نگرش خواندن، لذت و سرگرمی، نگرانی؛ سختی؛ دشواری، ترغیب و تشویق از سوی دیگران، چگونگی رویارویی با فعالیت خواندن با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه ASRA اسمیت 1992 و نیزمنظور از عادت مطالعه، تمرکز، یادآوری، سازماندهی زمان، مطالعه یک فصل، گوش کردن و یادداشت برداری، برگزاری امتحانها، انگیزه با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه PSSHI است .

1-8 متغیرهای پژوهش

متغیرمستقل: مددجویان ندامتگاههای شهر خرمآباد

متغیر وابسته: نگرش‌خواندن، عادت مطالعه

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فید نظر برای این مطلب