1-2 بیان مسأله

افشای اطلاعات مالی و غیر مالی شرکت، نقش مهمی را در بازار سرمایه بازی می­ کند و هدف اصلی آن مطلع كردن تحلیل­گران و سرمایه ­گذاران درباره مبلغ و زمان­بندی جریان­های نقدی آتی است كه این افشا به تحلیل­گران و سرمایه ­گذاران در پیش ­بینی سودهای آتی كمك می­كند. تحقیقاتی كه صورت گرفته است، نشان می­دهد كه یک افشای خوب، دقت پیش ­بینی تحلیل­گران از سودهای سال­های بعدی را بهبود می­بخشد. به این معنی كه شركت­های با سطح بالای افشا، رابطه قوی­تری بین بازده سهام جاری و سودهای آتی دارند، نسبت به شركت­هایی كه از سطح افشای پایین­تری برخوردارند(جاسپر و پلنبرگ[2]، 2008).

اطلاعات افشا شده، امکان اتخاذ تصمیم­های اقتصادی جهت تخصیص منابع کمیاب را، برای بازیگران بازار سرمایه فراهم می­ کند و بر کارایی بازار تأثیر می­گذارد. بررسی گزارش­های سالانه شرکت­ها نشان می­دهد کیفیت اطلاعات افشا شده، متفاوت است و تفاوت در افشا شرکت­ها به احتمال زیاد در نتیجه تفکر مدیریت و فلسفه فکری آنان و همچنین صلاح دید آنان در مورد افشای اطلاعات برای سرمایه ­گذاری است. از سوی دیگر، تصمیم­های افشای مالی شرکت­ها معمولاً در خلا انجام نمی­ شود و گزارش­گری مالی یکی از راه ­هایی است به وسیله آن اطلاعات انتقال داده می­ شود و ترکیب منابع ارتباطی، کمیت و کیفیت اطلاعات افشا شده، تحت تأثیر عوامل زیادی است که برای دریافت فهمی کلی در مورد رویه­ های افشا، نیازمند بررسی است. تئوریزه کردن و ارزیابی تجربی اثرات متغیرهای مؤثر بر افشای اجباری، فضا و حدودی را ایجاد می­ کند که به بهبود کیفیت افشا کمک می­ کند. آكسا[3] (2006) شفافیت را به موقع بودن و كفایت افشای كاركردهای مالی و عملیاتی می­داند. از آنجا که گزارش­های مالی، ابزاری برای افشای اطلاعات مالی قابل اعتماد و قابل اتکاست، که در دسترس عموم قرار می­گیرد، در صورت بهنگام بودن می­­تواند از طریق کاهش اطلاعات خصوصی و محرمانه باعث کاهش احتمال انتخاب نادرست توسط سرمایه ­گذاران شود.

 به علاوه، در تئوری «مدیریت افشای مالی شرکتی»، به خروجی افشای شرکت به دید تابعی از چندین متغیر از جمله ساختار داخلی شرکت و سیاست­ها نگریسته می­ شود و در این تئوری بر نقش کلیدی مدیر عامل در تعیین موقعیت افشای شرکت تأکید می‌شود: «وضعیت افشا تحت تأثیر و تأثیرگذار بر چندین عامل سازمانی داخلی است. از جمله تاریخچه شرکت، عملکرد مالی آن، شخصیت و ترجیحات مقامات اجرایی آن(گیبینز  و همکاران[4]،1990). در این تحقیق به بررسی رابطه بین برخی متغیرهای اصلی مالی با کیفیت افشای شرکت­ها پرداخته می­ شود.

تاكنون مقاله­ های اندکی در زمینه عوامل مؤثر بر سطح افشای شرکتی با شواهد برگرفته از بازار سرمایه ایران به چاپ رسیده است. لذا، در هیچ یک از این تحقیق­های بررسی جامعی در خصوص عوامل مالی و مؤثر بر سطح افشا شرکت­های پذیرفته شده در بورس انجام نگرفته است، لذا از این حیث این تحقیق دارای نوآوری می­باشد. با توجه به مطالب فوق هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین متغیرهای اصلی مالی با کیفیت افشای شرکت­ها است که در این راستا به سؤالات زیر پاسخ داده می­ شود:

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

با توجه به اینکه تاکنون در ایران پژوهشی بطور مستقیم به بررسی عوامل مالی مؤثر بر کیفیت افشا در شركت­ها نپرداخته است، لذا ضرورت و اهمیت انجام چنین تحقیق دو چندان احساس می­ شود. در این تحقیق به بررسی این موضوع پرداخته می­ شود که آیا متغیرهای مالی از قبیل (ارزش بازار شرکت، اهرم مالی شرکت،  زیان­ده بودن شرکت و …) بر سطح کیفیت افشای مطرح شده از طرف بورس اوراق بهادار تهران تأثیرگذار است؟

1-4 اهداف پژوهش

1-4-1 هدف اصلی

شناخت رابطه بین متغیرهای مالی و کیفیت افشا

1-4-1 اهداف فرعی

شناخت رابطه بین ارزش بازار شرکت و کیفیت افشا

شناخت رابطه بین اهرم مالی و کیفیت افشا

شناخت رابطه بین اندازه شرکت  و کیفیت افشا

شناخت رابطه بین زیان­ده بودن شرکت و کیفیت افشا

شناخت رابطه بین میزان سودآوری و کیفیت افشا

1) Kaoeford & Sobel

1) Jaspre & Pelenberg

2) Aksa

3) Ghibins, et al