در این فصل به بررسی ادبیات موضوعی این تحقیق با توجه به مفاهیم کلیدی مرتبط با این مطالعه و حوزه های مربوط به آن  نظیر سرمایه فکری ، دانش ، مدیریت دانش ، تسهیم دانش و ویژگی های فردی اثر گذار کارکنان (اعتماد ،انگیزش ، شخصیت و آگاهی ) بر تسهیم دانش خواهیم پرداخت .

در این تحقیق، فصل دوم به شش گفتار تقسیم گردیده که در  گفتار اول به بررسی پیشینه پژوهش در مورد سرمایه انسانی ، سرمایه فکری ، دانش ، مدیریت دانش و تسهیم دانش بصورت خلاصه پرداخته شده است.

در گفتار های دوم تا ششم نیز به برررسی پیشینه پژوهش در رابطه با ویژگی های فردی مورد بررسی (اعتماد، انگیزش ، شخصیت و آگاهی ) و تاثیر آن بر تسهیم دانش پرداخته شده است و  ادبیات نظری موجود در رابطه با موضوع تحقیق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

2-2- گفتار اول : سرمایه فکری ، دانش ، مدیریت دانش و تسهیم دانش

2-2-1 – سرمایه فکری

در ادبیات مدیریت دانش مفهوم سرمایه فکری به یک موضوع مهمی تبدیل شده است . بسیاری از مدیران اجرایی سازمان ها بر این باورند که سرمایه فکری مهمترین محرک سازمان ها می باشد و باعث افزایش عملکرد  آنها می شود (مار ، 2007 ) و  در همین راستا  سازمان ها سعی می کنند دانش سازمانی خود را بطور موثر مدیریت کنند  ( سو و میکیتین ، 2006 ).  مار[1](2007)شرح داد که سرمایه فکری یک موضوع جدیدی نیست و اقتصاددانی به نام ناسائو ویلیام [2](1836) به اهمیت دارایی های دانش محور بسیار پرداخته است. با مراجعه به بحث های مار (2007 ) می توان نتیجه گرفت که مفهوم سرمایه فکری از دهه 1990 توسط سازمان ها و شرکت ها توسعه یافته و به آن اهمیت ویژه ای داده شده است . این مفهوم در حقیقت همزمان با نهادی شدن مدیریت دانش در سال 1991 ، توسط شرکت بیمه اسکاندیا اف اس می باشد . 

حوزه سرمایه فکری بسیار پهناور است و می توان در حسابداری ،اقتصاد ، حقوق ،مدیریت و بسیاری از زمینه های دیگر استفاده کرد.

2-2-1-1 –  انواع سرمایه فکری

• سرمایه انسانی [3]
• سرمایه ارتباطی[4]
• سرمایه ساختاری[5] یا سرمایه سازمانی

 ( آریلی ،2006 ؛ مار ، 2007 ؛ سو و میکیتین ، 2006 )

2-2-1-1-1- سر مایه انسانی

  سرمایه انسانی به مهارت ها ، دانش و مزیت رقابتی افراد در سازمان ها اشاره می کند (  سو و میکیتین، 2006 ؛ مار ، 2007 ). همچنین تعریفی که اسویبی[6] (1998 )از سرمایه انسانی کرده است می توان به اهمیت آن پی برد :

« افراد تنها عامل مهم در کسب و کار و سازمان ها هستند ، تمام دارایی ها و ساختار ها ، محصولات فیزیکی مشهود ، روابط نا مشهود و  همگی نتیجه فعالیت های انسان ها  و به عامل انسانی وابسته است».

2-2-1-1-2- سرمایه ساختاری یا سازمانی

سرمایه ساختاری یا سازمانی به معنی دارایی های فکری و فرهنگی سازمان ، روش ها،فرایند ها ، ساختار ها و برنامه های سازمانی می باشد (سو و میکیتین ،2006 ؛ مار ، 2007 ). سپس سو[7] و میکیتین[8] (2006 ) استفاده از تکنولوژی برتر را به دارایی های سازمانی اضافه می کنند و استفاده از تکنولوژی برتر،  نیازمندتوانمندی ها و دانش افراد در  سازمان ها  می باشد .

2-2-1-1-3 – سرمایه ی ارتباطی

به رابطه ارباب رجوع یا مشتریان با عرضه کنندگان یا ارائه کنندکان خدمات و سایر ذینفعان اشاره می کند (سو و میکیتین ، 2006 ).

اهمیت اندازه گیری سرمایه فکری برای همگان به خوبی شناخته شده است  اما عدم وجود استاندارد های قابل قبول ، اندازه گیری سرمایه فکری را به یک چالش بزرگ تبدیل کرده است و به همین  منظورامروزه جهت اندازه گیری سرمایه فکری مدل های مختلف مورد آزمایش و سنجش قرار گرفته است  ( اسویبی ، 1998 ).

2-2-2- دانش

مهمترین بخش سرمایه فکری دانش می باشد که در این قسمت به تعریف دانش خواهیم پرداخت و در حقیقت آگاه بودن از مفهوم دانش می تواند در درک بهتر مفاهیم مدیریت دانش و تسهیم دانش مفید واقع شود .

بر حسب آنچه اسویبی، یکی از مشاوران عمده مدیریت دانش مطرح کرده است ، دانش پژوهانی که تلاش می کنند دانش را تعریف کنند به دو دسته تقسیم می شوند .

1-یک دسته دانش پژوهانی هستند که وی آنها را جمعیت دانش – شی ء[9] می نامد اینها دانش را بر حسب نظریه اطلاعات تعریف می کنند. این گروه بر این باورند که دانش اطلاعات مدار است و از طریق مدیریت اطلاعات تولید می شود.

2- گروه دوم که اسویبی آنها را گروه دانش – فرایند[10] می نامد ، دانش را بر حسب فلسفه ،روانشناسی وجامعه- شناسی تعریف می کنند . این دوگروه باهم همپوشی ندارند . آنها به مفهوم دانش از نقاط شروع متفاوت نزدیک می شوند و اصطلاحات متفاوتی را در تعریف و بحث در خصوص دانش به کار می برند. شکل زیر این تفاوت ها را نشان می دهد.