بررسی نقش و جایگاه حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگری مذهبی در کلانشهر مشهد |
ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ از اﻣﻮر زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ و ﻳﻜﻲ از اﺟﺰای ﻣﻬﻢ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ ﻛـﻪ در ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻣﻠﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺗﺮدﻳﺪی ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺪﻳﻮن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻣﺮوزه ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﮕﻲ ﻫﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ، ﻧﻈﺎم ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آن ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺖ. ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎی ﭘﺮﻧﺪه وﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺧﻮد ﭘﺮﻧﺪه اﺳﺖﻛﻪ در ﺻﻮرت ﺿﻌﻒ ﻳﺎ ﻧﺒﻮد ﺑﺎلﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﺮﻧﺪهای ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺮواز ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. اﻣﺮوزه ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ، ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﺪم ﺗﻮﺳﻌﻪ و پیشرفت در ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺸﻮرﻫﺎی درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ.
امروزه گردشگری دینی، در اجزای متعدد و انواع مختلف، در قالب ساختار و ابعاد وسیع اش، توانسته خود را در متن گردشگری جهانی جای دهد. این گونه از گردشگری وابسته به عوامل متعددی میباشد که از همپوشی زیارت و گردشگری سر برآورده است.
بر مبنای مباحث فوق گردشگری مذهبی حجم حداکثری از جریان زیارت را در برمیگیرد. در چارچوب یک نگرش ساختاری، مقصد گردشگری مذهبی (در اینجا مشهد) نیازمند شکل دادن به یک ساختارگردشگری مخصوص به خود میباشد تا در این ساختار عرضه محصول گردشگری مذهبی در ارائه به مشتری فراهم آید. در ساختار گردشگری تولید شده حاصل از کنش گردشگری در مقاصد آنچه تبلور دارد محصولی است که از ترکیب اجزا مختلفی همچون جاذبه، دسترسی، خدمات مهمان نوازی، امکانات و تسهیلات زیربنایی و عناصر نهادی سازمانی شکل میگیرد (سقایی، 1385). حمل و نقل هوایی در این بین بخشی از عنصر دسترسی در محصول گردشگری محسوب شده که به نوبه خود جایگاه با اهمیتی را دارا میباشد. به گونهای در کلانشهر مشهد حدود 85 درصد گردشگران خارجی (یا بینالمللی) به محصول گردشگری مذهبی شهر مشهد از طریق حمل و نقل هوایی دسترسی دارند (سقایی، 1390) این خود گویای اهمیت حمل و نقل هوایی در ساختار گردشگری مذهبی در شهر مشهد است. با توجه به مباحث مطرح شده در این پایان نامه در چارچوب دیدگاه ساختاری به بررسی حمل و نقل هوایی در توسعه محصول گردشگری مذهبی پرداخته میشود.
1-2 بیان مسئله
1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
در رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ و اﻳﺠﺎد دﻓﺎﺗﺮ ﻛﻨﺴﻮﻟﻲ، ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺣﺮف اول را ﻣﻲزنند. ﺣﻀﻮر ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎی ﻣﺪرن، رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺣﺠﻢ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﻫﻮاﻳﻲ وﺗﻘﺎﺿﺎی ﺳﻔﺮ ﻫﻮاﻳﻲ درﻛﻨﺎر اﺻﺎﻟﺖ ﻣﻮﺿﻮع اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ، اﻣﻦﺗﺮﻳﻦ راه، ﺳﺮیعترین و ﺳﺎﻟﻢﺗﺮﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻞ ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺖ. آنچه در این صنعت اهمیت دارد دامنه آن است که در تولید و ارائه خدمات گردشگری به صورت مستقیم و غیرمستقیم اثرگذار میباشد. گردشگری پدیده پیچیدهای است و توصیف آن به صورتی موجز و خلاصه دشوار است. پیچیدگی دامنه گردشگری زمانی بیشتر قابل تأمل می شود که نقش سازمانهای مختلف دولتی، غیرانتفاعی و خصوصی در کنار بخشهای مشخصی نظیر صنایع حمل و نقل بر تولید و ارائه خدمات به گردشپذیر جلوه می کند.
امروزه گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته است، گردشگری یکی از بزرگترین و گستردهترین فعالیتهای اقتصادی در جهان محسوب می شود. بسیاری از کشورها از این راه توانستهاند وضعیت خود را بهبود ببخشند و از مشکلاتی مانندبیکاری، پایین بودن سطح درآمدسرانه و کمبود درآمد ارزی خویش بکاهند.
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1- هدف اصلی
تبیین نقش و جایگاه حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلانشهر مشهد
1-4-2- اهداف فرعی
- أ. شناخت نقاط قوت حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلانشهر مشهد
- ب. شناخت نقاط ضعف حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلانشهر مشهد
- ت. شناخت نقاط فرصت حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلانشهر مشهد
- ث. شناخت نقاط تهدید حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلانشهر مشهد
-
- ج. شناخت جایگاه حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلان شهر مشهد
1-5 فرضیات پژوهش
1-5-1- فرضیه اصلی
به نظر میرسد بین صتعت حمل و نقل هوایی و توسعه گردشگران مذهبی خارجی به کلانشهر مشهد رابطه معناداری وجود دارد.
1-5-2- فرضیه فرعی
- أ. به نظر میرسد صتعت حمل و نقل هوایی مشهد در جایگاه نسبتا مناسبی با توجه به هدف توسعه گردشگران مذهبی خارجی قرار دارد.
- ب. به نظر میرسد بین تعداد کم پروازهای بین المللی شهر مشهد و جذب گردشگران مذهبی خارجی به مشهد رابطه معناداری وجود دارد.
- ت. به نظر میرسد بین میزان دسترسی به هواپیماهای پهن پیکر با ظرفیت بالا در فرودگاه شهر مشهد و جذب گردشگران مذهبی خارجی به این شهر رابطه معناداری وجود دارد.
- ث. به نظر میرسد بین فرسوده بودن(ایمنی) ناوگان حمل و نقل هوایی شهر مشهد و جذب گردشگران مذهبی خارجی به این شهر رابطه معناداری وجود دارد.
- ج. به نظر میرسد بین تعرفه بلیط پروازهای خارجی شهر مشهد و جذب گردشگران مذهبی خارجی به این شهر رابطه معناداری وجود دارد.
- ح. به نظر میرسد بین ارائه خدمات کیفیت سرویس و خدمات ارائه شده در محیط فرودگاه و در داخل هواپیما در پروازهای خارجی شهر مشهد و افزایش جذب گردشگران خارجی به این شهر رابطه معناداری وجود دارد.
1-6 متغیرهای پژوهش
1-6-1- متغیرهای مستقل
متغیرهای مستقل این تحقیق شامل تعداد پروازهای بین المللی شهر مشهد، میزان دسترسی به هواپیماهای پهن پیکر با ظرفیت بالا در فرودگاه مشهد، فرسوده بودن(ایمنی) ناوگان حمل و نقل هوایی شهر مشهد، تعرفه بلیط پروازهای خارجی شهر مشهد، ارائه خدمات کیفیت سرویس و خدمات ارائه شده در محیط فرودگاه و در داخل هواپیما در پروازهای خارجی شهر مشهد میباشند.
1-6-2- متغیر وابسته
متغیر وابسته در این تحقیق سطح جذب گردشگران مذهبی خارجی میباشد.
1-7 تعاریف اصطلاحات
1-7-1- تعاریف نظری
- أ. حمل ونقل هوایی جابه جایی هوایی بوسیله هر گونه هواگرد را حمل و نقل هوائی گویند.
- ب. ﺗﻮرﻳﺴﺖ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ جهانگردی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ اﻧﺴﺎن و ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ او ﻣﺒﻨﺎی اوﻟﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺷﻜﻞ ﻣﻲگیرد.
- ت. گردشگر خارجی فردی که از مناطق مختلف جهان با انگیزه های مختلف از جمله انگیزه های مذهبی به شهر مشهد سفر می کند و حداقل 24 ساعت و حداکثر یکسال در شهر مشهد اقامت کند.
- ث. گردشگر مذهبی؛ فردی است که با انگیزههای چندگانه در کنار انگیزه زیارت امام رضا (ع) به شهر مشهد سفر میکند و حداقل یک شب در مشهد اقامت دارد.
1 تعریف واژه توریسم
گردشگری یک صنعت خدماتی است که شامل تعدادی از ترکیبات مادی و غیرمادی میباشد. عناصر مادی شامل سیستمهای حمل و نقل (هوایی، راه آهن، جاده ای)، پذیرایی (مسکن، غذا، تورها) و خدمات مربوط به آن نظیر خدمات بانکی، بیمه، بهداشتی و ایمنی میشود. عناصر غیرمادی شامل استراحت، آرامش، فرهنگ، ماجراجویی و تجربیات جدید و متنوع میباشد.
گردشگری با مختصات امروزی، پدیدهای نوظهور است که همساز با تکامل تکنولوژیک و تحولات فرهنگی مدرنیته سر برآورد. تا قرن نوزده، توان مسافرت رفتن (به جز سفرهای کاری) در اختیار عده محدودی از افراد جامعه قرار داشت و خود مسافرت، نشانه پایگاه اجتماعی فرد بود. در اواخر قرن نوزده، توسعه راه آهن بود که برای نخستین بار امکان مسافرت تودهها را فراهم کرد . تا پیش از آن مسافرتهای دسته جمعی در قالب کاروانهای مسافرتی انجام میشد در این مسافرتها معمولا نجبا و اشراف و افراد حکومتی برای ماموریتهای دولتی یا کسب دانش حضور داشتند. اما گردشگری بین الملل بعد از جنگ جهانی دوم تبدیل به یک پدیده فراگیر شد. این گسترش و توسعه در پی صنعتی شدن، بالا رفتن سطح استاندادرهای زندگی، کوتاه شدن ساعات کار، طولانی شدن تعطیلات با حقوق و همچنین پیشرفت سریع حمل و نقل روی داد. به این عوامل باید افزایش انگیزه مسافرت را نیز بیفزاییم (کوهن، 1996 54).
مطالعه گردشگری مبتنی بر دسته بندی انواع گردشگری به لحاظ شکل، محتوا، هدف غالب و عاملان آن است. طبق یک تلقی کلی، گردشگری عبارت است از آثار برآمده از مسافرت و اقامت خارجیها در مکانهای خاص. وقتی این اقامت موقتی است و به سفر کاری یا شغل معطوف نمی شود؛ برای کسب رضایت خاطر، لذت و تجدید قواست. از این منظر میتوان گردشگری را به داخلی، خارجی، ملی و بینالمللی تقسیم نمود. در مقابل گروهی فعالیتهای شغلی و کاری در سفر را درون مقوله گردشگری جای میدهند و عنصر زمان اقامت را به آن میافزایند. مدت این مسافرت نباید کمتر از یک شب و بیشتر از یک سال باشد.
[سه شنبه 1400-05-05] [ 03:01:00 ب.ظ ]
|