تحقیق

چرخش وجه نقد از زمانی که شرکت بابت مواد اولیه پول پرداخت می کند شروع می شود و تا هنگامی که مطالبات ناشی از فروش کالا را دریافت می کند ادامه می یابد. طول دوره گردش وجه نقد به شیوه زیر محاسبه می شود: متوسط دوره ای که این پول به صورت موجودی کالاست، به اضافه متوسط زمان وصول مطالبات، منهای مهلت پرداخت حساب های پرداختنی ( پی نوو، 1385، 2).

از آنجایی که مهمترین عاملی که مدیران مالی در چرخه تبدیل وجه نقد مد نظر قرار می‌دهند، نقدینگی و به حداکثر رساندن ارزش شرکت در بلند مدت است و از آنجا که عینی بودن داراییها، بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت را نتیجه کارایی فعالیتها و توان بهره‌برداری شرکت از طریق سود حاصل از فروش و سرمایه گذاریها ارزیابی می‌کنند، بررسی رابطه بین این متغیرها در بورس اوراق بهادار تهران هدف تحقیق می‌باشد.

یکی از مهمترین مشکلاتی که شرکتها با آن روبرو می باشند میزان وجه نقدی است که می بایست در شرکت نگهداری نمایند تا بتوانند نیاز های خود در رابطه با مخارج در پیش رو را رفع نمایند و بدین جهت مانده وجه نقد نگهداری شده در شرکت می تواند یکی از مهمترین معیار های تصمیم گیری در شرکت باشد و هر شرکتی که دارای قدرت و توان بیشتری برای ایجاد وجه نقد باشد با هزینه بدهی کمتر ی می تواند فعالیت های خود را ادامه دهد و همچنین هر چقدر هزینه بدهی شرکت کمتر باشد به تبع آن وجه نقد کمتری برای پرداخت بدهی هایش نیاز دارد و می تواند وجوه نقد خود را در راستای بکارگیری و بهره وری از سرمایه گذاری و افزایش داراییها و تولیدات خود بکار گیرد و زمانیکه شرکت از لحاظ وضعیت نقدینگی در وضعیت بهتری باشد در نتیجه توانایی بیشتری در پیش بینی سود خواهد داشت و حال با توجه به آنچه مطرح گردید محقق در تلاش است با ارزیابی ارتباط بین مانده نگهداری شده وجه نقد و توان ایجاد وجه نقد با هزینه بدهی و توانایی پیش بینی سود، راهکارهای مفیدی به سرمایه گذاران ارائه دهد.

2 -1- بیان موضوع

         در طول زمان، چرخش وجه نقد یکی از عوامل تعیین کننده بازده دارائیها و بازده حقوق صاحبان سهام بوده است. تولید کالا مستلزم مصرف وجه نقد است و شرکت ها برای تولید کالا مجبورند ابتدا مواد اولیه بخرند، سپس آنها را تغییر شکل داده و به صورت کالای ساخته شده در آورند. آنگاه با فروش موجودی کالای ساخته شده، حساب های دریافتنی یا اسناد دریافتنی افزایش می یابند و با وصول مطالبات، دوره گردش وجه نقد به پایان می رسد.

یکی دیگر از هدفهای مدیریت هر واحد انتفاعی ایجاد توازن بین وجوه نقد در دسترس و نیازهای نقدی است. مدیریت در قبال طرح ‌ریزی در اینکه چگونه وجه نقد مورد نیاز تامین و بکار گرفته شود مسئولیت دارد. مدیران مالی در جهت تامین نقدینگی مورد نیاز برای اجرای فعالیتهای واحد تجاری، باید وظایفی را انجام دهند یکی از وظایف مدیران مالی تخصیص بهینه منابع بین داراییهای جاری، وجه نقد، حسابهای دریافتنی و موجودی خدمات یا کالا است. مهمترین عاملی که مدیران مالی باید در مدیریت وجه نقد مد نظر قرار دهند نقدینگی و حداکثر کردن نوآوری واحد تجاری است، زیرا هدفی که تمامی ‌شرکتها با آن مواجه هستند به حداکثر رساندن ارزش شرکت در بلند مدت است و شرکتها هرچه به سمت حسابهای دریافتنی و موجودی کالا حرکت کنند توجه به سود‌آوری واحد تجاری در اولویت قرار می‌گیرد. از آنجا که بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام را نتیجه کارایی فعالیتها و توان بهره ‌برداری شرکت از طریق سود حاصل از فروش و سرمایه گذاریها ارزیابی می‌کنند .

از آنجایی که مهمترین عاملی که مدیران مالی در چرخه تبدیل وجه نقد مد نظر قرار  می‌دهند، نقدینگی و به حداکثر رساندن ارزش شرکت در بلند مدت است و از آنجا که عینی بودن داراییها، بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت را نتیجه کارایی فعالیتها و توان بهره‌برداری شرکت از طریق سود حاصل از فروش و سرمایه گذاریها ارزیابی می‌کنند، بررسی رابطه بین این متغیرها با توجه به اندازه شرکت در بورس اوراق بهادار تهران هدف تحقیق می‌باشد.

جنبه ابهام

مشکل اصلی

ابعاد مشکل

در این تحقیق ما به دنبال پاسخ دادن به این سوال هستیم :

بین عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت با چرخه تبدیل وجه نقد در شرکتهای بزرگ و کوچک رابطه وجود دارد یا نه؟

4-1- اهداف تحقیق

هر تحقیقی یک یا چند هدف مشخص دارد که محقق به دنبال دستیابی به آنها می باشد:

هدف اصلی:

ارزیابی ارتباط بین عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت با چرخه تبدیل وجه نقد

اهداف فرعی:

1. ارزیابی رابطه بین عینی بودن داراییها با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق
2. ارزیابی رابطه بین ضریب مالکانه با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق
3. ارزیابی رابطه بین بازده داراییها با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق
4. ارزیابی رابطه بین بازده حقوق صاحبان سهام با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق

5-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

جنبه ابهام برطرف شده

1- سطوح واقعى و مطلوب وجه نقد و چرخه تبدیل وجه نقد دستخوش تغییرات دائمى است. این وضع باعث مى‌شود که درباره سطح مطلوب چرخه تبدیل وجه نقد، به ‌صورت مستمر (روزانه) تصمیماتى گرفته شود که این امر بر بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت تاثیر گذار است. و حال با انجام این تحقیق ، ما دریافتیم که چرخه تبدیل وجه نقد شرکت بر بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت تاثیر گذار است و بدین جهت ابهام موجود در مورد در ارتباط بودن متغیرهای فوق الذکر با چرخه تبدیل وجه نقد برطرف گردید.

جنبه مشکلات حل شده

2- اگر مدیریت وجه نقد و چرخه تبدیل وجه نقد صحیح نباشند، احتمال دارد فروش و سود شرکت کاهش یابد و چه ‌بسا شرکت در پرداخت به موقع دیون و تعهدات خود ناتوان بماند که این امر بر عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه تاثیر گذار خواهد بود و این امر می تواند در شرکتهای بزرگ و کوچک متفاوت باشد و با توجه به آنچه که شرح آن در بالا رفت یکی از دقدقه های مدیران ارشد شرکتها دستیابی به سطح مطلوبی از چرخه تبدیل وجه نقد می باشد تا از این طریق بتوانند به افزایش سودآوری شرکت کمک نمایند و برای دستیابی به این مهم می بایست عواملی را که با چرخه تبدیل وجه نقد در ارتباط می باشند و بر آن تاثیر گذار می باشند را شناسایی نمایند تا از این طریق بتوانند شرکت را در زمره شرکتهای پر بازده و سودآور جای دهند و لذا با توجه به آنچه بیان شد یکی از عمده ترین استفاده کننده گان از نتایج این تحقیق مدیران ارشد شرکتها می باشند.

جنبه نوآوری:

تنها تحقیق صورت گرفته در زمینه چرخه تبدیل وجه نقد در ایران تحقیق حاجیها و فیض آبادی 1390 می باشد که در این تحقیق به بررسی ارتباط چرخه تبدیل وجه نقد و نسبتهای نقدینگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است و هیچ تحقیق دیگری نیز یافت نشد و تا به حال در ایران  تحقیقی راجع به ارزیابی ارتباط بین عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت با چرخه تبدیل وجه نقد در شرکتهای بزرگ و کوچک در ایران صورت نگرفته است.

6-1- سوالات تحقیق

سوال اصلی:

چه رابطه ای بین عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت با چرخه تبدیل وجه نقد وجود دارد؟

سوالات فرعی:

1. چه رابطه ای بین عینی بودن داراییها با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق وجود دارد؟
2. چه رابطه ای بین ضریب مالکانه با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق وجود دارد؟
3. چه رابطه ای بین بازده داراییها با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق وجود دارد؟
4. چه رابطه ای بین بازده حقوق صاحبان سهام با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق وجود دارد؟

7-1- فرضیه های تحقیق

با توجه به پرسش های محقق، فرضیه های زیر تبیین یافته است:

فرضیه اصلی:

بین عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت با چرخه تبدیل وجه نقد رابطه وجود وجود دارد.

فرضیات فرعی:

1. بین عینی بودن داراییها با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق رابطه وجود دارد.
2. بین ضریب مالکانه با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق رابطه وجود دارد.
3. بین بازده داراییها با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق رابطه وجود دارد.
4. بین بازده حقوق صاحبان سهام با چرخه تبدیل وجه نقد در قلمرو تحقیق رابطه وجود دارد.

8-1- روش کلی تحقیق

روش تحقیق از جهت هدف: کاربردی

روش تحقیق از جهت روش استنتاج: توصیفی ـ تحلیلی

روش تحقیق از جهت طرح تحقیق: پس رویدادی

9-1- قلمرو تحقیق

هر تحقیقی بایستی از نظر قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی دقیقا مشخص گردد تا محقق در تمامی مراحل تحقیق بر آن احاطه کافی داشته و بتواند پیامدهای حاصل از نمونه را به جامعه تعمیم دهد. از آنجا که تحقیق حاضر از جمله تحقیقات کاربردی بوده است، بنابر این به میزان زیادی مرتبط به زمان و مکان می باشد.

1-9-1- قلمرو موضوعی

قلمرو این تحقیق از نظر موضوعی: ارزیابی ارتباط بین عینی بودن داراییها، بازده دارائیها، بازده حقوق صاحبان سهام و ضریب مالکانه شرکت با چرخه تبدیل وجه نقد

2-9-1- قلمرو زمانی

قلمرو این تحقیق از نظر زمانی شش سال یعنی بین سالهای 1385 تا پایان 1391 می باشد.

3-9-1- قلمرو مکانی

قلمرو پژوهش از نظر مکانی، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

10-1- تعاریف عملیاتی واژه ها

وجه نقد: عبارت ‌است‌ از موجودی ‌نقد و سپرده‌های ‌دیداری‌ نزد بانکها و مؤسسات‌ مالی اعم از ریالی‌ و ارزی (شامل ‌سپرده‌های ‌سرمایه‌ گذاری ‌کوتاه ‌مدت ‌بدون ‌سررسید) به‌ کسر اضافه ‌برداشتهایی ‌که ‌بدون ‌اطلاع ‌قبلی‌ مورد مطالبه ‌قرار می‌گیرد.

معادل وجوه نقد: عبارت است از سرمایه گذاری های کوتاه مدت یوم التبدیل به وجه نقد که احتمال خطر کاهش در ارزش آن ناچیز بوده و به آسانی و بدون اطلاع قبلی قابل تبدیل به مبلغ وجه نقد باشد.

بازده حقوق صاحبان سهام^[1]: حاصل تقسیم سود خالص به حقوق صاحبان سهام می باشد.

نرخ بازده  داراییها^[2]: حاصل تقسیم سود خالص به کل داراییها می باشد.

ارزش بازار به ارزش دفتری داراییها: نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری داراییها از تقسیم ارزش بازار شرکت بر ارزش دفتری داراییها بدست می آید.^.

سرمایه در گردش^[3]: مجموعه مبالغی است که در دارایی های جاری سرمایه گذاری می شود.

نرخ بازده  داراییها^[4]: حاصل تقسیم سود خالص به کل داراییها می باشد.

ضریب مالکانه شرکت: یکی از نسبت های مالی است که از تقسیم جمع داراییها بر جمع حقوق صاحبان سهام بدست می آید.

چرخه تبدیل وجه نقد: چرخه تبدیل وجه نقد، روزهای بین دریافت و پرداخت وجه نقد در ارتباط با یک واحد مجزا از عملیات می باشد.

1 ROE

2 ROA

³ Working Capital

4 ROA