امروزه پیشرفت صنعت و تکنولوژی در میان جوامع انسانی،قدرت و ثروت را افزایش داده است  ولی امکان زندگی با آرامش و صلح و اطمینان را از انسان سلب کرده و در حقیقت کیفیت فدای کمیت شده و اعتدال و تناسب کنار رفته و مشکلات عصبی روانی و روان تنی ،جانشین آن شده است.عواقب فیزیکی و روان شناختی چنین مشکلاتی ،توانایی برای عملکرد در خانواده ،جامعه و محل کار را مختل کرده و در بسیاری از موارد باعث از هم پاشیدگی خانواده ها،سوء مصرف مواد،خودکشی،بی کاری،فقر، و انزوای اجتماعی می گردد.در حالی که بسیاری از این عواقب بحرانی با توجه مسائل مربوط به بهداشت روان و حمایت به موقع افراد،قابل پیشگیری است(هرمن[1]،2008).

بار قابل ملاحظه ی هیجانی،اجتماعی و اقتصادی اختلال افسردگی برای مبتلایان ،خانواده و اجتماع از یک سو و تخمین شیوع سالیانه 9/2 تا 6/12 در صدی این اختلال در جمعیت عمومی ،همراه با در نظر داشتن میزان خطر سراسر زندگی[2] در حدود 17 تا 19 در صد می باشد(کسلر[3] و دیگران،2004 به نقل از کنی[4] و ویلیامز[5] 2012).

در فرهنگهای اولیه بیماریهای جسمی و روانی را در نتیجه قوای اسرار آمیزی مانند ارواح شیطانی و پلیدی می دانستند.در یونان و روم قدیم,300تا500سال پیش از میلاد مسیح,بقراط نظریه مزاج ها را در رابطه با اینکه چرا مردم بیمار می شوند پیشنهاد کرد. از نظر بقراط تعادل بین مزاج ها سلامت را باعث می شوند.بهداشت روان از پیشینه ای به قدمت انسان متمدن و تاریخچه ای کوتاه به لحاظ علمی برخوردار است با اینکه فلاسفه هزاران سال در خصوص سعادت داد سخن می راندند,صرفا در سال 1908بود که به تدریج کمیته بین المللی سلامت روان تاسیس شد.( برواتی1389).

از نظر سازمان بهداشت جهانی سلامت ,حالت خوب بودن کامل از نظر جسمی,روانی,و اجتماعی است.در دایره المعارف بریتانیا سلامت به توان مستمر جسمی,هیجانی,ذهنی,و اجتماعی فرد برای  مقابله با محیطی که در آن به سر میبرد اطلاق می گردد.سلامت از نیازهای اساسی انسان است که در توسعه پایدار نقش حیاتی دارد.(عبدالرزاق جزایری2001).

برنامه ملی بهداشت روان جمهوری اسلامی ایران در سال 1365 توسط کمیته ای متشکل از کارشناسان و صاحب نظران بهداشتی و بهداشت روان  کشور و مشاور وقت بهداشت روان منطقه ای سازمان جهانی بهداشت تهیه و تنظیم گردید.(شاه محمدی1387).

در مجموع هدف اصلی بهداشت روان پیشگیری از وقوع ناراحتی ها و حفظ سلامتی روانی به منظور ایجاد یک محیط فردی و اجتماعی سالم ,مناسب و همچنین درمان اختلالهای جزیی رفتار که از وقوع بیماری روانی شدید جلوگیری می کند(حجتی1388).

حوادث زندگی تاثیر فراوانی روی میزان استعداد ابتلا به بیماری دارند.حوادث تغییر دهنده زندگی حوادثی هستند که در طی یک تا دو سال قبل از بروز بیماری ایجاد شده اند.اکثر کسانی که حادثه استرس زای خفیف تا متوسط را تجربه می کنند،از دفاع های روانی مختصر و موثر استفاده می کنند،و به سرعت استراتژی های رویا رویی موفقی را به کار می گیرند. به طور معمول وقتی حادثه استرس زای اخیر بیش از حد شدید باشد،حتی اگر شخص مکانیسم دفاعی و رویارویی خوبی داشته باشد،احتمال بیماری در آینده نزدیک زیاد است.فشار روانی مقابله و آسیب پذیری با یکدیگر تعادل دارندفدر واقع در برخورد با فشار های روانی ،واکنش های عملی جهت دار به حمله ، عقب نشینی و تعدیل روانی تقسیم میشوند،و به این ترتیب همه آنها را می توان واکنش های طبیعی تلقی کرد,مگر آنکه به صورت افراط و تفریط در آیند(بنازون[8] و همکاران،2006) .

در سراسرزندگی افراد با نیازها و خواسته های مزمن و شدید روبرو می شوند که می تواند آنها را چه از لحاظ جسمی  و چه از لحاظ روانی ، به طور منفی و به طرق مختلف تحت فشار قرار دهد،دراینجاست که نقش متغیرهای درونی در پاسخ به رویدادهای زندگی و نتیجه آن را در ااهمیت بهزیستی ذهنی می بینند،(لارسر2010[9]).

بررسیهای متعددی نشان میدهد که اختلالات روانی عمدتا در افرادی دیده می شود که به دلیل دارا بودن ضعف شخصیتی،نسبت به جنگ یا دیگر استرسهای موقعیتی آسیب پذیر هستند(گلاس[10]،2006). نقص افراد در رویارویی با موقعیتهای نا گوار نتیجه عدم رشد کامل شخصیت تلقی می شد،و این تلقی با نگرش روانکاوانه علی الخصوص نوروز عصبی مطابقت داشت (بورنه[11]،2009).

بیان مسأله

یکی از رایج ترین مشکلاتی که همه افراد را در سنین متفاوت مورد حمله قرار می دهد استرس یا فشار روانی است .تقریبا اکثر مردم تصور می کنند که می دانند استرس چیست,ولی نسبتا عده معدودی درک صحیحی آن دارند و از اثرات آن در بدن اگاه بوده و میدانند چگونه می توان آن را کنترل کرد ,و با آن کنار آمد و حتی از آن به نفع خود

 استفاده کرد.زندگی بدون استرس غیر ممکن است.چون استرس عاملی است که فرد را در مواجهه با مسائلی که از آنها شناختی ندارد یا اتفاقاتی که به وضوح فرد را مورد تهدید قرار میدهد ,آماده می سازد (چینی) .

اندکی استرس برای بقای انسان ضروری است وهمچنین عامل محرکی برای افزایش توانایی اوست عامل استرس زا می توان شامل هر گونه حادثه و شرایط جسمی ،روانی و محیطی باشد که موجب آغاز پاسخ استرس گردد .اندکی استرس برای ارتقاء زندگی به مطلوبترین سطح میتواند موجب افزایش کارآیی جسمانی و فکری بشود .(فاسم زاده 1386)

انچه موجب فشار روانی واسترس  فرد است ،می تواند در دیگری بی تاثیر باشد .افراد نه تنها در تجارب خود از حوادث زندگی ، بلکه از اسیب پذیری در برابر این حوادث نیز با یکدیگر متفاوتند.استرس ناشی از یک موقعیت ویژه به ارزیابی فرد ازآن موقعیت و نیروی فرد از آن موقعیت و نیروی رویاروئی با آن بستگی دارد اما در هر صورت این امر به کاهش سلامت روانی منتج می شود(نماینده ، 1389). سلامت روان عبارتست از توانایی افراد برای دست یابی به اهدافی که برای خود در نظر گرفته است (پاتی^[13]، 2010).

مفهوم سلامت جسم وروان جنبه ای از مفهوم سلامت جسمی، روانی و اجتماعی است، که علی رغم تلاشهایی که از سوی پیشگامان حوزه سلامت در جهان به منظور تأمین هر چه بیشتر سلامتی انسانها به عمل آمده است هنوز معیار قاطعی در زمینه تعریف و مصداق کامل سلامتی جسم وروان در افراد وجود ندارد. توجه به سلامت فکر و جسم پس از جنگ بین الملل اول در برخی از دانشکده های اروپا به تدریج متداول شده است تا آنجا که در سال 1944، نوزده کشور در اروپا و آمریکا دارای جمعیت های طرفدار بهداشت جسمی وروانی شدند ( منصوری ،1390).

Bottom of Form

اهمیت و ضرورت تحقیق

دوران جوانی یکی از مراحل مهم و برجسته رشد و تکامل اجتماعی و روانی فرد می‌باشد که در این دوره نیاز به برقراری روابط سالم و تعامل هیجانی و رفتارهای بدون استرس و کاهش تعارض مورد توجه است.

مطمئناً یک جامعه خردمند می‌تواند به افراد سایر روش‌های ممکن برای حل تعارض را آموزش دهد.اهمیت و ضرورت آموزش بهوشیاری  به دانشجویان توجه به نیازهای واقعی جوانان یک جامعه می‌باشد. این آموزش‌ها توانایی‌های فرد را برای مقابله مفید و موثر و پرداختن به کشمکش‌ها و موقعیت‌های زندگی افزایش می‌دهد. مستقیم‌ترین روش مداخله به منظور ارتقاء توانایی روانی ـ اجتماعی مداخله‌هایی هستند که استرس راکاهش و توانایی‌های شخصی و اجتماعی‌ آنان و سلامت روانی انان را تقویت می‌کند. این نوع مداخله را در رابطه با دانشجویان می‌توان از طریق آموزش بهوشیاری  که در محیط آموزشی یعنی دانشگاه ارائه نمود. بنابراین با توجه به نقش برجسته آموزش بهوشیاری  در روابط بین فردی و سلامت روانی که در زندگی بسیار مهم می‌باشد نیاز به استفاده از این آموزش‌ها پر رنگ به نظر می‌رسد.

اهداف تحقیق

تعیین اثر بخشی آموزش  بهوشیاری در سلامت روان و استرس

تعیین اثر بخشی آموزش  بهوشیاری در سلامت روان و استرس

[1]-Herman

[2].Life time risk

[3].Kessler

[4]Kenny

[5]Williams

[6]Murray

[7].Lopez

[8]Benazon

[9].Larser

[10].Glass

[11].Bourne

[12].Wellz

[13]Paati

[14]-Mire & sallovi

[15] -Sidney

[16] -Tomas & Tomas