عدم اطمینان محیطی و بازار ارزشگذاری هموارسازی سود |
صورتهای مالی مبنای اصلی تصمیم گیری اقتصادی استفادهکنندگان از این صورتهاست. این صورتها جهت ارزیابی گذشته و حال و همچنین پیش بینی آینده واحد تجاری مورد استفاده قرار میگیرند، ولیکن زمانی که محیط فعالیت واحد تجاری دارای عدم اطمینان زیاد باشد، قابلیت پیش بینی وضعیت آتی با مشکلاتی روبرو می شود. عدم اطمینان محیطی شامل نوسانپذیری سودهای گزارش شدهی سازمانهاست و این عدم اطمینان محیطی منجر به عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران و سهامداران خارجی می شود. مدیران واحدهای تجاری که در یک محیط دارای عدم اطمینان زیاد فعالیت می کنند این انگیزه را دارند که چنین نوساناتی را از طریق هموارسازی سودهای گزارش شده کاهش دهند. حجم قابل ملاحظهای از ادبیات آموزشی انگیزه های مدیریت برای هموارسازی سود را نشان میدهد. فرضیه هموارسازی سود برای اولین بار در سال 1953 توسط هپورث[2] مطرح گردید و سپس در سال 1964 توسط گوردن[3] توضیح داده شد. او برای این مسئله چهار فرض را پیشنهاد کرد که به شرح زیر هستند:
1- معیار انتخاب روشهای حسابداری توسط مدیران، حداکثر کردن مطلوبیت و رفاه مدیریت است.
2- مطلوبیت مدیریت با امنیت شغلی او، نرخ رشد پاداش و نرخ رشد اندازه شرکت رابطه مستقیم دارد.
3- کسب اهداف مطروح در فرض 2 بستگی به رضایت سهامداران نسبت به عملکرد شرکت دارد.
4- برای اینکه مدیران به اهداف خود برسند، رضایت صاحبان سهام نسبت به رشد سود شرکت (یا نرخ متوسط بازده حقوق صاحبان سهام) و ثبات سود ضروری است.
بنابر این مفروضات مدیران جهت رسیدن به اهداف خود اولا، باید سود گزارش شده را در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری هموار کنند و ثانیا، باید نرخ رشد سود را هموار سازند (هرو و برتون[4]، 2000). هموارسازی سود یک حالت خاص از مدیریت سود است که در آن مدیران نوسانات سودهای گزارش شدهی جاری را به منظور رسیدن به یک سود پایدار هموار می کنند (بیدلمن[5]، 1973).
در این تحقیق فرضیهای به صورت زیر مطرح می شود:
۱- بین بازدههای سهام و هموارسازی سود برای شرکتهایی که در محیط دارای عدم اطمینان بالا فعالیت می کنند رابطه مثبت قویتری وجود دارد.
بدین ترتیب در این تحقیق سعی شده است، اثرات هموارسازی سود بر روی رفتار بازده سهام شرکتهای فعال در محیط دارای عدم اطمینان زیاد بررسی گردد.
1-2- بیان مساله و تشریح موضوع
1-3- سؤالات تحقیق
این تحقیق به طور خاص به دنبال یافتن پاسخهایی برای سوالات زیر است:
- آیا بین هموارسازی سود متاثر از عدم اطمینان محیطی و بازده سهام شرکتهای هموارساز رابطه معناداری وجود دارد؟ اگر رابطه معناداری وجود دارد این رابطه چگونه و تا چه اندازهای است؟
1-4- فرضیههای تحقیق
نتایج و قواعد حاصل از فرضها را که با بهره گرفتن از روابط و دلایل منطقی از یک پدیده بدست آمده، فرضیه میگویند. فرضیه از سوالات تحقیق آشکار میشود. با توجه به سوالات این تحقیق، فرضیهای بهصورت زیر مطرح میشود:
۱- بین بازدههای سهام و هموارسازی سود برای شرکتهایی که در محیط دارای عدم اطمینان بالا فعالیت می کنند رابطه مثبت قویتری وجود دارد.
1-5- اهداف تحقیق
از آنجایی که هدف اصلی گزارشگری مالی، فراهم کردن نیازهای اطلاعاتی سرمایهگذاران و سایر استفاده کنندگان است، بنابراین با بررسی گزارشهای سالانه شرکتها میتوان از تاثیر هموارسازی سود متاثر از عدم اطمینان محیطی بر بازده سهام آگاه گردید و راهکارهایی برای ارائه گزارشهای مالی مناسب ارائه نمود.
1-6- روش انجام تحقیق
تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی– همبستگی میباشد (در تحقیق توصیفی از نوع همبستگی، محقق به بررسی روابط بین دو یا چند متغیر میپردازد). به طور خلاصه،
روش انجام تحقیق حاضر به صورت گامهای زیر میباشد:
- در ابتدا از بین شرکتهای فعال در بورس تهران، شرکتهای دارای ملاحظات مدنظر انتخاب میشوند.
- پس از انتخاب شرکتها براساس ملاحظات مدنظر، دادههای مالی مورد نیاز برای اجرای مدلهای ارائه شده در طرح با مراجعه به منابع مربوطه جمع آوری میگردد.
- سپس شاخصهای مورد نیاز از قبیل هموارسازی سود، عدم اطمینان محیطی و… بر اساس مدلهای تحقیق مورد محاسبه قرار میگیرند.
- در ادامه از طریق تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه، پارامترهای مدل برآورد شده و در آخر براساس پارامترهای برآوردی نسبت به تایید یا رد فرضیهها اقدام خواهد شد.
به منظور گردآوری داده های مورد نیاز تحقیق، از اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده می شود. سپس از بین داده های گردآوری شده، نمونه موردنظر انتخاب می شود. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است و از رگرسیون چند متغیره برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها استفاده می شود.
1-7- اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف گزارشگری مالی با مقاصد عام فراهم کردن اطلاعات مالی درباره واحد گزارشگر است که برای سرمایهگذاران، وامدهندگان و سایر اعتباردهندگان بالفعل و بالقوه در تصمیمگیری درباره تامین منافع برای واحد گزارشگر مفید باشد. این تصمیمات شامل خرید، فروش و نگهداری ابزارهای سرمایه یا بدهی است. تصمیماتی که سرمایهگذاران و سایر اعتباردهندگان اتخاذ میکنند، به بازده موردانتظار آنها از سرمایهگذاری بستگی دارد، در نتیجه سرمایهگذاران و سایر اعتباردهندگان نیازمند اطلاعاتی هستند که آنها را در ارزیابیهایشان کمک نماید و هدف اصلی گزارشگری مالی فراهم کردن نیازهای اطلاعاتی سرمایهگذاران و سایر استفاده کنندگان است (بیانیه مفهومی شماره 8 گزارشگری مالی، سپتامبر 2010). با توجه به تغییرات محیط فعالیت واحد تجاری قابلیت پیش بینی وضعیت آتی با مشکل روبرو می شود. در این حالت، اطلاعات باید به گونه ای تهیه شوند که قابلیت پیش بینی وضعیت آتی را فراهم کنند. سرمایه گذاران برای اتخاذ تصمیم، ریسک سرمایه گذاری احتمالی خود را ارزیابی می کنند. زمانی که شرکت طی سالها سودهایی اعلام کند که نوسان زیاد داشته باشند این امر منجر به ارزیابی ریسک بالا توسط سرمایه گذاران و اعتباردهندگان می شود. در حالی که سودهای هموار شده منجر به ارزیابی ریسک کمتر توسط سرمایه گذاران می شود و زمانی که سودهای گزارش شده جاری و میاندورهای گذشته، هموار شوند پیش بینی سود آسانتر انجام می شود. بنابراین طبق یافته های این تحقیق، مدیران برای جلوگیری از نوسانات سود، سود را به صورت آگاهانه هموار می کنند تا سرمایه گذاران نهادی به دلیل نوسان زیاد سود طی سالهای مختلف و به عبارت بهتر، شرایط ریسکی شرکت، از شرکت دوری نکنند و شرایط بهتر برای سرمایه گذاری بیشتر در شرکتها و بهبود شرایط بازار فراهم شود. لذا با توجه به اهمیتی که گزارشگری مالی برای سرمایهگذاران دارد، ضرورت انجام این تحقیق جهت مشخص نمودن اثرات هموارسازی سود در شرایط عدم اطمینان بر بازده سهام است.
1-8- ساختار کلی تحقیق
طرح کلی تحقیق حاضر با توجه به مراحل فرایند تحقیق علمی به شرح زیر است:
فصل دوم: این فصل بهطور فشرده نگاهی به مبانی نظری پشتوانهی انجام این تحقیق دارد و با بررسی یافتههای تجربی درباره موضوع این تحقیق و موارد مشابه به بررسی اهمیت و تشریح نظری متغیرهای مورد استفاده میپردازد و سپس پیشینهمختصری از تحقیقات انجام شده قبلی در ارتباط با موضوع تحقیق در سطح داخلی و بینالمللی ارائه میدهد.
فصل سوم: در این فصل به تبیین روش تحقیق پرداخته میشود. فرضیههای تحقیق، تعریف عملیاتی متغیرها، جامعه آماری، روش پردازش دادهها، مدل مورد استفاده و روش تجزیه و تحلیل دادهها توضیح داده شده است.
[1] Tucker & Zarowin
1 Hepworth
2 Gordon
[4] Herve & Breton
[5] Biedleman
[6] Govindarajan
[7] Ghosh & Olsen
[8] Buckmaster
[دوشنبه 1400-05-04] [ 08:37:00 ب.ظ ]
|