در این فصل ابتدا به کلیات تحقیق از جمله بیان مسئله و اهداف و اهمیت تحقیق و در ادامه به چارچوب نظری تحقیق و مدل تحلیلی تحقیق پرداخته می‌شود.

در واقع به طور خلاصه با توجه به اهمیت خصوصی سازی و افزایش کارایی شرکت‌ها که از اهداف مورد نظر سیاست خصوصی سازی است، در این تحقیق به دنبال بررسی آثار خصوصی سازی و چگونگی عملکرد شرکت ملی صنایع مس ایران پس از خصوصی سازی و همچنین کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت پس از خصوصی سازی آن هستیم.

 بیان مسئله

در اقتصاد روبه رشد حال حاضر مدیران سرمایه گذار همواره به دنبال گزینه‌های مناسب سرمایه گذاری هستند تا بتوانند هم سود مورد نظر را کسب کنند و هم در بلندمدت ثروت خود را افزایش دهند. بازارهای مالی یکی از محافلی هستند که می‌توانند انگیزه سرمایه‌گذاری را برای سرمایه گذاران متجلی سازند. نحوه عمل در بازارهای مالی بدین گونه است که سرمایه گذار از طریق خرید و فروش دارایی‌های مالی (سهام و اوراق قرضه) اقدام به سرمایه گذاری می‌کند. در حال حاضر بورس اوراق بهادار کشورمان این مهم را به عهده گرفته است. بدین معنی که سرمایه گذاران به واسطه بورس اوراق بهادار می‌توانند نسبت به سرمایه گذاری در اوراق بهادار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار اقدامات لازم را صورت دهند. (سجادی، 1388: 40)

از سوی دیگر خصوصی سازی^[1] یا به اصطلاح واگذاری فعالیت‌های اقتصادی بخش عمومی به بخش خصوصی به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که در قالب آن در سطوح و زمینه‌های گوناگون، کنترل مالکیت یا مدیریت از دست بخش دولتی خارج و به دست بخش خصوصی سپرده می‌شود. (محمدزاده سالطه، 1384: 98)

لذا برای تعیین اثرات این سیاست خصوصی سازی در کل می‌توانیم روند سودآوری و بازدهی و کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت شرکت مس را بررسی کرده تا بتوان شرکت مورد تحقیق را پس از خصوصی سازی مورد ارزیابی قرار داد.

همچنین با توجه به تحقیق‌های انجام شده در گذشته چه در ایران و چه در تحقیقات خارج از ایران مبنی بر اثرات خصوصی سازی بر معیارهای سنجش بازدهی و عملکرد مالی مانند بازده سهام (طالب نیا و محمد زاده سالطه، 1383: 71)، سود خالص، نسبتهای بازده دارایی‌ها و بازده حقوق صاحبان سهام (بهرامفر و شاهسواری، 1385: 22) و دیگر ابزارهای رایج و سنتی و با توجه به اینکه اثرات این سیاست از نظر معیار ارزش افزوده اقتصادی یا EVA بررسی نشده است که طبق تحقیقات انجام شده در گذشته برتری نسبی آن نسبت به ابزارهای به اصطلاح سنتی و رایج گذشته تائید شده است (جنانی، حاتمی، 1386: 36). در این تحقیق سعی داریم که از طریق شاخص‌های عملکرد و کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت بعد از خصوصی سازی را مورد پژوهش قرار دهیم.

همچنین از سوالات این تحقیق می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. آیا خصوصی سازی بر شاخص ROA در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
2. آیا خصوصی سازی بر شاخص ROE در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
3. آیا خصوصی سازی بر شاخص GR در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
4. آیا خصوصی سازی بر شاخص OCF در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
5. آیا خصوصی سازی بر ابزارفرایند مهندسی مجدد در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
6. آیا خصوصی سازی بر ابزار بودجه بندی در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
7. آیا خصوصی سازی بر ابزارتجزیه و تحلیل در نقطه سر به سر در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟
8. آیا خصوصی سازی بر ابزارتجزیه و تحلیل سود آوری محصولات در شرکت ملی صنایع مس ایران تاثیر دارد؟

 اهمیت و ضرورت تحقیق

افزایش حجم فعالیت و تعدد شرکت‌های دولتی به موجب پیروزی انقلاب اسلامی که به علت تغییر مالکیت بسیاری از شرکت‌های خصوصی صورت گرفت و اتلاف و مصرف ناکارآمد و غیر بهینه منابع در شرکت‌های دولتی، دولت را واقف به این امر کرد که به منظور ارتقای کارایی و افزایش بهره‌وری منابع مادی و انسانی کشور و کارآمد کردن دولت در عرصه سیاست گذاری و توسعه توانمندی بخش‌های خصوصی و تعاونی، سهام شرکت‌های قابل واگذاری بخش دولتی و شرکت‌هایی که ادامه فعالیت آنها در

 بخش دولتی غیر ضروری است، را طبق مقررات قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی کشور به بخش‌های خصوصی و تعاونی واگذار کند و بفروشد (قانون برنامه سوم، 18)

در این شرایط یکی از راه‌های رسیدن به توسعه اقتصادی سیاست خصوصی سازی بود. خصوصی سازی روندی است که در طی آن، در هر سطحی دولت امکان انتقال وظایف و تسهیلات و وظایف خود را از بخش عمومی به بخش خصوصی بررسی کرده و در صورت تشخیص و اقتضا نسبت به چنین انتقالی اقدام می‌کند. مفهوم خصوصی کردن مبین واجد شرایط کردن و بازنمودن درهای یک موسسه اقتصادی عمومی به نیروهای بازار با توجه به داده‌ها و بازداده‌ها می‌باشد. خصوصی سازی در ایران برای اولین بار در سال 1362 مطرح و با برنامه اول در سال 1368 دنبال شد. از آنرو که درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز نیاز به تخصیص و خرج کردن دارد که دائماً در اختیار دولت بوده است بنابراین برای کاستن از رشد دولت در اقتصاد، خصوصی سازی در ایران مطرح شد. (کیان پور، 1383: 4)

 اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق تعیین میزان موفقیت شرکت ملی صنایع مس ایران که مشمول خصوصی سازی گردیده، از طریق ارزیابی میزان بهبود عملکرد و کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت شرکت می‌باشد.

هدف اول: بررسی شاخص ROA شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف دوم: بررسی شاخص ROE شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف سوم: بررسی شاخص GR شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف چهارم: بررسی شاخص OCF شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف پنجم: بررسی ابزارفرایند مهندسی مجدد در شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف ششم: بررسی ابزاربودجه بندی در شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف هفتم: بررسی ابزارتجزیه و تحلیل در نقطه سر به سر در شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

هدف هشتم: بررسی ابزارتجزیه و تحلیل سود آوری محصولات در شرکت ملی صنایع مس ایران قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه

1-5 چارچوب نظری تحقیق

متغیرهای اصلی این تحقیق متغیر عملکرد و کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت شرکت هستند که با بررسی این دو متغیر و تغییرات صورت گرفته در آن‌ ها ناشی از متغیر کیفی خصوصی سازی، درباره هر دو متغیر می‌توان بررسی‌های لازم را انجام داد.

با توجه به اینکه در تحقیقات گذشته از دیگر رویکردهای سنجش عملکرد مانند رویکردهای مالی، تلفیقی و حسابداری و اقتصادی برای بررسی خصوصی سازی استفاده شده است لذا مفید به نظر می‌رسد که در این تحقیق از مجموع رویکردهای لازم فوق و همچنین از لحاظ کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت استفاده نمود.

 فرضیات تحقیق

با توجه به سوالات تحقیق در قسمت بیان مسئله فرضیه تحقیق به این صورت ذکر شده است:

فرضیه 1:

بین خصوصی سازی و بازدهی دارایی‌ها در شرکت ملی صنایع مس ایران ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه 2:

بین خصوصی سازی و بازدهی حقوق صاحبان سهام در شرکت ملی صنایع مس ایران ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه 3:

بین خصوصی سازی و درصد رشد فروش در شرکت ملی صنایع مس ایران ارتباط معناداری وجود دارد.

[1]-privatization