پیشرفت، توسعه و تعالی در هر جامعه ای زمانی مسیر و ممکن می شودکه مسئولان، برنامه ریزان و ­­سیاست گزاران جامعه، توجه اصلی و اساسی به کودکان و نوجوانان را سر لوحه کار خود قرار دهند. این امر مستلزم درک و شناخت ورزش آموزشگاه ها است. بدیهی است که تربیت بدنی و ورزش در این سنین نقش حیاتی ایفا می کند. نوجوانان از بازی و ورزش لذت می برند و در ورزش برای بیان احساسات و عواطف خود فرصت های خوبی می­یابند. علاوه بر این، از نظر رشد عقلی و اجتماعی در حین بازی ها،کودکان و نوجوانان با مسائل و مشکلات مختلفی روبرو می شوندکه با تلاش وکوشش در جهت حل آنها، قدرت و توانایی مقابله با مشکلات زندگی را بهتر فرا می‌گیرند و روح همکاری،گذشت و ایثار درآنها تقویت می شود به عبارت دیگر ورزش و بازی موجب تحول ذهنی کودکان می شود(کوزه چیان، 1377).

شاید در مورد تفاوت بازی و کار این تصور پیش آیدکه کار برای خود دارای هدف معین و مشخص است اما بازی و ورزش فاقد هدف و امری مهمل بشمار آید. اما امروزه روشن شده است بسیاری از هدف‌های اساسی تربیتی در بازی‌ها و ورزش‌ها موجود است و از طریق بازی‌ها و ورزش‌ها بصورت آموزش مستقیم و غیر مستقیم به هدف‌های اساسی تربیتی چون جسمانی، عقلانی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی می توان رسید(ذکائی و همکاران، 1380).

 در برنامه درسی تربیت بدنی، جهت گیری اساسی یاددهی – یادگیری، کسب و حفظ سلامتی برای دانش آموزان است؛ از این رو، اهداف آموزشی حیطه های سه گانه زیر را شامل می شود: الف- آگاهی های مورد نیاز ب- مهارت های ضروری ج- نگرش های مورد انتظار.

1-1- بیان مساله

                                 با وجود تاکید بر ضرورت تربیت بدنی برای تعلیم و تربیت عمومی اگرچه تامین سلامت جسمانی و توجه به بهداشت فردی در اهداف زیستی آموزش و پرورش  آمده است و پرورش تن و روان و حفظ سلامتی جسمانی و ایجاد عادات بهداشتی در اهداف آموزش و پرورش در نظر گرفته شده است. اما نگاهی به تاریخچه تربت بدنی در آموزش و پرورش ایران نشان می دهد در حالی که در سال 1306درس تربیت بدنی به طور رسمی و اجباری جزو برنامه درسی همه مقاطع تحصیلی اضافه شد اما به دلیل عدم پیش بینی منابع مالی و امکانات و نیروی متخصص اجرای آن در عمل صورت نگرفت مطالعات توصیفی نیز بیانگر کاستی‌هایی در اجرای برنامه‌های‌درسی تربیت بدنی در ایران است.

این تحقیق می کوشد با بررسی هدف‌های برنامه درسی در سه حیطه شناختی، عاطفی و روانی حرکتی، میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه را از دیدگاه دبیران تربیت بدنی شهرکرمان بسنجد و وضعیت موجود و مطلوب آن را با هم مقایسه کند.

1-2-اهمیت و ضرورت تحقیق

1-3- اهداف تحقیق

هدف کلی این تحقیق بررسی میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه از دیدگاه دبیران تربیت بدنی شهرکرمان می‌باشد. در این راستا اهداف جزئی زیر برای رسیدن به هدف کلی پژوهش مطرح می‌شوند:

1-بررسی برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه شناختی و مقایسه وضعیت موجود و مطلوب آن

2- بررسی اهداف  برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه  عاطفی و مقایسه وضعیت موجود و ومطلوب آن

3- بررسی اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه روانی حرکتی و مقایسه وضعیت موجود و مطلوب آن

1-4-سوال‌های تحقیق:

سئوال‌های این پژوهش به شرح زیر است:

• وضعیت موجود و مطلوب اهداف برنامه‌درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه‌شناختی از نظر دبیران تربیت بدنی متوسطه شهرکرمان چگونه است ؟
• وضعیت موجود و مطلوب اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه‌عاطفی از نظر دبیران تربیت بدنی شهرکرمان چگونه است؟
• وضعیت موجود و مطلوب اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه‌روانی‌حرکتی از نظر دبیران تربیت بدنی شهرکرمان چگونه است ؟

1-6-تعاریف مفاهیم

الف)تعاریف مفهومی

تربیت بدنی[4]:« به آن وجه از آموزش و پرورش اطلاق می شود که می خواهد از طریق فعالیت های جسما نی از قبیل بازی های ورزشی، حرکات نرمشی، حرکات ژیمنا ستیک و سایر حرکات مربوطه حد اعلای زمینه را برای رشد و پرورش کامل ا ستعدادهای فرد فراهم آورد» (رضوی،1384).

آموزش تربیت بدنی: «یک دوره آموزشی است که از طریق تعادل و ارتباط منطقی با   فعالیت‌های فیزیکی هدف قرار داده می شود تا بهترین تکامل بالقوه فردی رشد و نمو فیزیکی و قابلیت های روانی- اجتماعی را شامل شود » (هاردمن، 2007).

درس تربیت بدنی[5]: « به محتوایی گفته می شود که معلم تربیت بدنی در کلاس به دانش آموزان ارائه می‌دهد. هدف از ارائه چنین محتوایی توسعه و تکامل ابعاد روانی – حرکتی، شناختی و عاطفی دانش آموزان است » (شعبان زاده،1380).

حیطه شناختی[6]: « به جریان هایی گفته می شودکه با ذهن و اندیشه آدمی سروکار دارند مربوط می شوند» (سیف،1380؛99).

حیطه مهارتی[7]: «حوزه روانی – حرکتی به زمینه مهارت های حرکتی یا فعالیت های بدنی ارتباط دارد به عبارت دیگر، هر فعالیتی که علاوه بر جنبه روانی دارای جنبه جسمانی هم باشد، در این حوزه جای دارد» (همان منبع؛109).

حیطه نگرشی[8]: «این حوزه بر احساس، هیجان و درجه قبول یا رد پدیده های معین از جمله ارزش ها تاکید دارد» (لوی،1380).

ب) تعاریف عملیاتی

 تربیت بدنی:تعلیم و تربیت از طریق حرکت و فعالیت های جسمانی در مدرسه توسط معلم، تربیت بدنی اطلاق می‌شود، مثلا از طریق شرکت در بازی ها ی آموزشگاهی و آموزش مهارت‌های مقدماتی رشته های ورزشی.

درس تربیت بدنی: درس تربیت بدنی عبارت است از دو ساعت برنامه هفتگی دانش آموزان مدرسه متوسطه است.

 حیطه شناختی: میزان آگاهی از اطلاعات مربوط به بهداشت ورزشی ( اصول استفاده ازموادغذایی، اهمیت کنترل وزن بدن) آشنایی با وضعیت های بدنی(اطلاع از فرم صحیح بدن درهنگام ایستادن، نشستن، راه رفتن، خوابیدن و دویدن) در دانش آموزان، آشنایی با آمادگی جسمانی و برخی آزمون های رایج آموزشگاهی و میزان آگاهی از موارد ایمنی (برخی از عوامل ایجاد صدمات ورزشی، رعایت اصول ایمنی) همچنین آشنایی با ورزش های رایج (با دست و با یا هردو) در دانش آموزان را می سنجد. این حیطه با سوالهای شماره 1تا 18 پرسشنامه سنجیده شده است.

حیطه مهارتی: میزان کسب مهارت جهت آمادگی جسمانی و حرکتی(استقامت عضلانی و قدرت، استقامت قلبی – عروقی و انعطاف پذیری) و داشتن مهارت درمقدمات ورزش های رایج آموزشگاهی(ورزش های گروهی و انفرادی) و کسب مهارت در اجرای ترکیبی حرکات پایه و مهارت ها و بازی های ورزشی را مورد بررسی قرار می دهد. این حیطه با سوالهای شماره 28تا 43 پرسشنامه سنجیده شده است.

حیطه نگرشی: میزان علاقه به رعایت نظافت و عادات بهداشتی و علاقه به فعالیت های تربیت بدنی و بازی ها وهمچنین تمایل به شرکت دربازی ها و فعالیت های گروهی و تمایل به حفظ سلامت جسمانی را در دانش آموزان  می سنجد. این حیطه با سوالهای شماره 18تا 28 پرسشنامه سنجیده شده است

[1] .Physical Education

[2] -Benet et al

[3] – uestVand Bucher

[4]physical education

[5].Physical Education Lesson

[6]. Cognitive domain

[7].Psychomotor domain

[8]. affective domain