ارزیابی مدیریت مولفه های ریسک و مدیریت بهره وری در بانک |
در جهان امروزی مقوله ریسک در تمام کشورها استفاده می شود و مدیریت آن برای بانکها تا آنجا دارای ارزش میباشد که آنها در راستای مشتری مداری و جلب اطمینان سهامداران، روشهای مورد استفاده خود را در زمینه مدیریت ریسک، عملیات و نتایج بانک به صورت زمانبندی شد، منتشر می کنند(ژورین[1]،2003). این بانکها مدیریت ریسک را به کمیتهای واگذار کرده و با مدیریت اعضای هیات مدیره بر این کمیته، لزوم اجرای تصمیمات این کمیته را برای کل سازمان لازم الاجرا مینمایند(جاگی[2] و همکاران،2006). یعنی برای ارزیابی منطقی و تصمیم گیری در مورد یک مشتری، ابتدا وی را در بانک خودش، سپس در بین دیگر بانکهای داخل کشور و در آخر در سطح جهانی و در مبادلات بین المللی به طور بسیار دقیق ارزیابی مینمایند، تا هرچه بهتر نوع تسهیلات ارائه شده و همچنین قدرت باز پرداخت مشتری را پیش بینی کنند تا درصد مطالبات معوق بانکی نسبت به کل تسهیلات ارائه شده در هر بانک در سطح بسیار ناچیز باقی بماند(فرانسیس[3] و همکاران،2008). ریسک یا خطر، احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده تعریف می شود. به عبارت دیگر ریسک در هر حیطه ای قابلیت مطرح شدن دارد که یکی از مهمترین این حیطهها، بانکها هستند که به علت اهمیت به سزایی که در نظام اقتصادی دارند مورد توجه خاص قرار میگیرند(دافی[4]،2003). زیرا بانکها هر روزه در عملیات گوناگون خود با انواع مختلف ریسک روبه رو میشوند. لذا دلایل وجود ریسک در بانکها را با نوع کارکرد آن میتوان به راحتی توجیه کرد چرا که بانکها از یک سو سرمایه های مردم را که در قبال آن مسئولیت دارند، جمع آوری کرده و از سوی دیگر با بهره گرفتن از این سرمایهها اقدام به انجام عملیات بانکی و فعالیتهای اقتصادی مینمایند(ابوالحسنی و حسنی مقدم،1388). اگرچه مؤلفههای اصلی مدیریت ریسک شامل تشخیص، سنجش و پایش و مدیریت انواع ریسک هستند، اما این هدفها هنگامی اجرایی میشوند که نظام کارامد پدید آید(توجه شود پروسه مدیریت ریسک برای انواع ریسک در یک بخش مالی به فعالیتها، اندازه و میزان پیشرفتگی این بخش بستگی دارد). با توجه به پیشنهادها و توافقهای کمیته بال پروسه مدیریت ریسک در بانکها شامل سه جزء است:
- اجرای مدیریت ریسک فراگیر و سیاستهای مناسب؛
- اطمینان از پروسه سنجش، کاهش و پایش ریسک بهطور کارا؛
- کنترلهای داخلی مناسب(اندسون[5]،2002).
بهصورت یک نتیجه کلی میتوان پروسه و فرایند مدیریت ریسک را اینطور خلاصه کرد:
- تشخیص ریسک؛
- اندازهگیری ریسک؛
- بررسی روشهای مقابله با ریسک و انتخاب بهترین روش؛
- اجرای روش؛
- نظارت بر اجرای بهینه مدیریت ریسک(ﻣﯿﭽﺎﻟﺴﮑﯽ[6]، 2011).
1-2 بیان مساله پژوهش
مسئله ارزیابی واحدها و کاهش ریسک از دیرباز مورد توجه مدیران بوده است. امروزه به دلیل پیچیدگی مسائل، حجم بسیار اطلاعات و عملیات، اثرات عوامل خارجی بر عملکرد، رقابت شدید جهانی، تغییرات ناگهانی خط مشی به علت برخورد با مشکلات حاد و در نتیجه اینها افزایش ریسک، همه عواملی هستند که بدون برخورد علمی با آنها راهکارهای مناسبی در جهت بهرهوری بهتر عاید نمی شود(ریچاردسون[7] و همکاران،2005). در سالهای اخیر برای ارزیابی عملکرد نهادها و دیگر فعالیتهای رایج در زمینه های مختلف، کاربردهای متفاوتی از تحلیل پوششی داده ها (DEA) شدهاست و علت این مقبولیت نسبت به سایر روشها، آن است که امکان بررسی روابط پیچیده و اغلب نامعلوم بین چندین ورودی و چندین خروجی(معمولا اندازه ناپذیر) در فعالیتهایی نظیر عملکرد بانک وجود دارد(توماس[8] و همکاران،2000). هرگونه اقدامی در جهت بهبود و ارتقا كارایی سیستم بانكداری، موجب خواهد شد كه جریان پس انداز، سرمایه گذاری و تخصیص منابع، بهبود یابد و امكانات بالقوه، پراكنده و نهفته در كشور برای پیشرفت و رفاه عمومی به كار گرفته شود(چانگ[9] و همکاران،2010). یکی از مهمترین مباحث در صنعت بانکداری، مبحث کارایی و ریسک میباشد. هر جا که آینده ناشناخته باشد، ریسک وجود دارد. از این رو،کسانی میتوانند آیندهای مطمئن را برای خود و سازمان خویش رقم بزنند که بتوانند با برنامه ریزی و تحلیلهای صحیح،
شناخت خود را افزایش دهند. لذا امروزه وقتی در مورد مدیریت ریسک صحبت می شود، هدف از بین بردن ریسک نیست، بلکه شناسایی و تعیین هزینه های ناشی از آن است. این در حالی است که مدیریت ریسک خود به تنهایی معنایی را در بر ندارد زیرا ریسک، متغیری است که می تواند بر دیگر شرایط بنگاه مانند سود، کارایی و… تاثیر بگذارد( دیپانکار[10] و همکاران،2009). مدیریت ریسک در وهله اول مستلزم شناسایی ریسکهای فعالیت بانکی میباشد. ریسکهایی که بانکها با آن مواجه میباشند، به طور عمده به چهار دسته کلی ریسکهای مالی، عملیاتی، تجاری و حوادث تقسیم میشوند(نور واتی[11]،2010). با توجه به ضروریت مدیریت ریسکها در صنعت بانکداری که نقدینگی را برای بانک در پی دارند؛ بر این اساس، توجه بر بهرهوری در بانک ها و نیز اهمیت کنترل انواع ریسکها، از اهمیت بسزایی برخوردار است. براین اساس هدف این پژوهش، ارزیابی مدیریت مولفههای ریسک و مدیریت بهره وری در بانک با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده ها است و میکوشد عوامل و متغیرهای موثر در بهره وری را شناسایی و معرفی کند. و این سوال مطرح میگردد که تا چه اندازه استفاده از تحلیل پوششی داده ها(DEA) می تواند این ارتباط را ایجادکند؟ برای پاسخ به این سوال، در این پژوهش به بررسی وضعیت بانک ملی در تابستان سال 1394پرداخته می شود.
- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
امروزه شرکتها در محیط پیچیده و متغیری فعالیت می کنند. در این شرایط شرکتها برای دستیابی به اهداف خود و کاهش اثر نامطلوب نوسانات، برای مدیریت ریسکهایی که با آن مواجهند، اهمیت زیادی قائل هستند. ماهیت کسب وکار و ارائه خدمات مالی، پذیرش ریسک است زیرا بدون پذیرش ریسک قادر به سودآوری و رشد نیستند. با توجه به ماهیت کسب و کار و ارائه خدمات مالی، مدیریت ریسک برای این نوع شرکتها از اهمیت ویژهای برخوردار است. در واقع، این موسسات باید ریسکهایی را که میپذیرند، مدیریت کنند(کوچ[12] و همکاران،2011). شرکتهای ارائه دهنده خدمات مالی مانند بانکها، با ریسکهای بزرگی همچون ریسک بازار(مانند ریسک نرخ ارز، نرخ بهره و قیمت سهام)، ریسک نقدینگی(مالی)، و ریسک عملیاتی(مانند ریسک IT، نیروی انسانی و قوانین) مواجهند. پیچیده و متنوع شدن ریسكها، فقط ناشی از تغییرات سریع در تكنولوژی، سرعت در ارتباطات، جهانی شدن كسب و كارها و تغییر بازارها نیست. امروزه شركتها در محیطی كاملاً متفاوت نسبت به 10 سال پیش، فعالیت میكنند. منبع ریسكها می تواند در داخل یک شركت باشد. اتخاذ استراتژی های توسعهای، مانند تملك، سرمایه گذاری در بازارهای نوظهور، تجدید ساختار سازمانی، برون سپاری فرایندهای اصلی، پروژه های سرمایه گذاری بزرگ و توسعه محصولات جدید ، همگی میتوانند ریسكهای یک شركت را افزایش دهند(فانگ[13]،2009). مدیریت یکپارچه ریسک، فعالیتی جامع، یکپارچه و مستقل است که به شرکت کمک می کند تا به هدف اصلی خود یعنی حداکثرسازی ثروت سهامداران دست یابد(فرانسیس و همکاران،2008). باتوجه به مدیریت ریسک و ایجاد بهرهوری در بانکها، دراین پژوهش سعی می شود با ادبیات موجود، ابتدا متغیرهای موثر در ریسک بانکها را مطالعه و آزمون نمود وسپس به تعیین استراتژی های کنترل آن پرداخته می شود. در نهایت به این نتیجه دست یابیم که آیا کنترل انواع ریسکهای مورد پژوهش، موجب افزایش بهرهوری در بانک ملی شود؟
1-4 نوآوری پژوهش
- اهداف مشخص پژوهش
1-5-1 هدف اصلی: تعیین رابطه بین مدیریت مولفههای ریسک و مدیریت بهره وری در بانک با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده ها.
1-5-2 اهداف ویژه:
- تعیین رابطه بین ریسک مالی و مدیریت بهرهوری در بانک.
- تعیین رابطه بین ریسک عملیاتی و مدیریت بهرهوری در بانک.
- تعیین رابطه بین ریسک بازرگانی و مدیریت بهرهوری در بانک.
تعیین رابطه بین ریسک حوادث و سوانح و مدیریت بهرهوری در بانک.
- هدف كاربردی:
– مدیران برنامه ریزی استراتژیک بانکها بر اساس نتایج روابط مذکور، میتوانند برنامه های توسعه و بهرهوری خود را تنظیم و اجرا نمایند؛ و همچنین پژوهشگران رشته حسابداری و مدیریت مالی میتوانند از نتایج این پژوهش استفاده نمایند.
فرضیههای پژوهش
- فرضیه های اصلی:
فرضیه اصلی 1: بین ریسک و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
– بین ریسک مالی و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
– بین ریسک عملیاتی و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
– بین ریسک بازرگانی و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
– بین ریسک حوادث و سوانح و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه اصلی 2: بین ریسک و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
– بین ریسک مالی و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
– بین ریسک عملیاتی و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
– بین ریسک بازرگانی و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
– بین ریسک حوادث و سوانح و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.
[سه شنبه 1400-05-05] [ 09:37:00 ب.ظ ]
|