آسیب شناسی اخلاق حرفه ای معلمان ابتدایی |
کشور ما به رغم دورانهای روشن تاریخی و میراث زرین فرهنگی و دینی، در افق کنونی خود نسبت به کشورهای صنعتی غرب و حتی برخی جوامع شرقی پیشرو، از وضعیتی مناسب شأن تاریخی در توسعه اخلاق حرفهای برخوردار نیست. این در حالی است که تاریخ فرهنگی دینی این سرزمین حامل گنجهای گرانباری از میراث غنی خود در این مورد است. ایرانیان عهد باستان بر پایه آموزههای فرهنگی و آیینی خود یادمانی چشم نواز از مقوله کار و اخلاق حرفهای در ذهن بشر بر جای نهادهاند. آنجا که تکالیف و وظایف خاص و مقید بودن به ضوابط انسانی حاکم بر کار، فضیلتی اخلاقی تلقی میشد و سعادت اخلاقی هر کس را بر اساس کسب فضیلت ناشی از وقوف وی به خویشاکادری و ایفای وظیفه خود میسنجیدند. چه اینکه هدف نخست ادیان الهی نیز آموزش و ارتقای اخلاق پاگیری معنویت در جامعه انسان بوده است، تا آنجا که پیامبر مکرم اسلام (ص) هدف محوری رسالت خود را تکمیل سجایای اخلاقی در روح و جان و رفتار انسانها میداند. در این معنا اخلاق شالودهی اصلی زندگی معنوی و بنیاد تعالی و تکاپوی زندگی انسانی بشمار میآید. اما با وجود چنین پشتوانه و گذشتهای که اخلاق در آن محور آموزش و عمل، و اشتغال افراد و اجتماع و نقطه جوشان نیروی پویایی جامعه اسلامی و ایرانی بوده است، جامعه کنونی ما از فقدان یا نقصان دغدغههای اخلاقی در حرف کارکردی خود رنج میبرد (قراملکی و همکاران، 1386 :7). در موقعیتهای دشوار پیش آمده در حرفه با کمک ارزشهای اخلاقی میتوان از بین تمامی گزینه ها، گزینهای را که با اخلاق آن حرفه تطابق بیشتری دارد را انتخاب کرد، در بسیاری از مواقع که منافع حرفهای در مقابل منافع و ارزش بنیادین فردی و اجتماعی میگیرند، پایبندی به اصول و عقاید اخلاقی کمک بزرگی به انتخاب صحیح می کند. از آنجا که اصول اخلاقی و ارزشهای انسانی در مذهب، فلسفه، فرهنگ بومی، نسبت، خانواده، ملیت ریشه دارد، باید در خانواده، مدرسه، دانشگاه، انجمنهای حرفهای و تمام سطوح بر آموزش آن اهتمام شود. اخلاق حرفهای مجموعه ای از آییننامه ها و مقرراتی است که عمل اخلاقی را برای آن حرفه مشخص و خاص تعریف می کند و چارچوبی برای عمل و قضاوت اخلاقی یا غیراخلاقی هر حرفه محسوب می شود. هر چه روابط اعضای یک سازمان گستردهتر و مکررتر باشد، علاقی و منفعت طلبیهای خودخواهانه فردی مهار می شود و به سمت منفعت اجتماعی که نوعی رفتار اخلاقی است، گام برداشته می شود. این روابط قادر خواهد بود رفتار حرفهای هر فرد را کنترل کند و مانع ناهنجاریهای کاری در یک حرفه شوند، تصور ناقص و ناروا و تحلیل دادن مفهوم اخلاق حرفهای مهمترین مانع رشد اخلاقی در سازمانهاست و سبب می شود تا هر یک از افراد با گمان خود به ترویج اخلاق حرفهای بپردازد (ظهور و خلج، 95:1389).
اصول اخلاقی از قوانین کمال انسان و خیر او سخن میگوید. در هر حرفهای به مجموعه احکام ارزشی و تکالیف رفتار و سلوک و فرمانهایی برای عمل بستگی دارد. تحقق گوهر آدمی وابسته به تعلیم و تربیت است. انسان تنها موجودی است که بر چگونگی زندگی خود مسئول است، زیرا موجودی است اندیشمند، دارای اراده و مختار
بیان مسأله :
تخلق به اصول اخلاق در این است که رفتار انسان از زمینه خیر درونی و ذاتی انسان برخاسته باشد و این امر به طهارات اخلاقیات انسان (شرافت اخلاقی) مربوط است، پس شرافت اخلاقی عالیترین زمینه تحریک در رفتار است (کانت، 1384: 78) اخلاق و مسئولیت اجتماعی را باید با بایدها و نبایدهای ارزشی – فلسفی و ملاک و معیار سنجش درستی و نادرستی رفتار شخصی نسبت به خود و دیگران و جامعه تعریف کرد (میرکمالی، 20:1375).
با عنایت به مرور سوابق نظری و پیشینه تحقیق و با توجه به اهمیت فراوان نقش معلم در جامعه وهمچنین اهمیت رعایت اخلاق حرفه ای برای معلمان مسئله پژوهش حاضر « آسیب شناسی اخلاق حرفه ای معلمان» است و به دنبال پاسخ گویی به این سؤال است که آسیب های اخلاق حرفه ای معلمان چیست؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
الف) فواید نظری انجام پژوهش حاضر: پژوهش حاضر می تواند به تقویت ادبیات نظری در مورد اخلاق حرفهای آموزش معلمان ابتدایی وآسیب شناسی اخلاق حرفه ای معلمان کمک کند.
ب) فواید عملی انجام پژوهش حاضر:
1- کمک به معلمان ابتدایی در شناسایی آسیب های اخلاق حرفه ای در ارتباط با خود
2- کمک به معلمان درشناسایی آسیب های اخلاق حرفه ای در ارتباط با دانش اموزان
3- کمک به تعامل بهتر و بیشتر معلم – شاگرد
4- کمک به معلمان در شناخت نقاط قوت و ضعف خود و همکاران در رعایت مؤلفه های اخلاق حرفهای
5- کمک به معلمان درشناسایی آسیب های اخلاق حرفه ای در ارتباط با همکاران
6- کمک به معلمان درشناسایی آسیب های اخلاق حرفه ای در ارتباط با اولیا
[دوشنبه 1400-05-04] [ 11:31:00 ب.ظ ]
|