فعالیت بدنی منظم یکی از مهمترین عوامل توسعه سلامتی بشمار میرود و به نظر میرسد برای مقابله با عوامل خطرزای رایج در جوامع بشری، همچون بیماریهای قلبی- عروقی و متابولیکی بهترین و اثربخشترین راهحل ممکن باشد و از نظر اقتصادی برای جوامع بسیار مقرون به صرفه میباشد (1, 2). در این میان براساس یافته های پژوهشی، برای ایجاد سازگاری در جهت بهبود و افزایش کارایی سیستم قلبی-عروقی و توسعه آمادگی سیستم هوازی به انجام تمرینات استقامتی با شدت پایین و زمان نسبتاً طولانی بسیار توجه شده است (3). افزایش ظرفیت هوازی به دنبال تمرینات حاصل، نشاندهنده سازگاریهای مرکزی و محیطی در بدن میباشد (4). از عمدهترین این سازگاریها متعاقب تمرین استقامتی، افزایش حجم و تعداد میتوکندریها، افزایش آنزیم های هوازی در سطح عضله و همچنین تغییر در فنوتیپ عضله میباشد (5, 6). به هر حال از اصلیترین سازگاریهای محیطی عضلات در این نوع تمرینات، افزایش چگالی مویرگی میباشد (3, 4) که از طریق افزایش سطح انتشار، افزایش زمان تبادل خون و بافت و کاهش مسافت انتشار اکسیژن، موجب افزایش اختلاف اکسیژن خون سرخرگی-سیاهرگی، متعاقباً افزایش max2 VO و به تعویق افتادن خستگی و تداوم اجرای ورزشی با شدت بالاتر می شود (3).
اخیراً محققین نشان دادهاند که تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIT) منجر به سازگاریهای بیشمار فیزیولوژیکی می شود که مشابه تمرینات استقامتی است با این تفاوت که حجم کل فعالیت ورزشی پایین است (2, 7). در واقع این نوع تمرینات از نظر صرفهجویی در زمان، راهکار کارآمدی در ایجاد سازگاریهای مرتبط با تمرین استقامتی به شمار می رود (6, 7).
لذا پژوهش حاضر به منظور مطالعه نقش تمرینهای تناوبی شدید با حجم پایین در پاسخ و ایجاد سازگاری مربوط به افزایش چگالی مویرگی با تاکید بر تغییرات پروتئین اصلی رگزایی در سطح پلاسما انجام شد.
1-2. بیان مسأله
ساختار عروق عضله اسکلتی برای برآورد نیازهای عضله اسکلتی تغییر می کند (8) و هنگام فعالیت ورزشی دو نوع تغییر در ساختار عروق عضلات اسکلتی در جهت رفع شرایط استرسی صورت میگیرد که شامل آرتریوژنز و آنژیوژنز میباشد (3, 8). آرتریوژنز موجب افزایش قطر داخلی عروق یا کامپلیانس عروق می شود (8, 9). این فرایند شامل بزرگ شدن بخش عضلانی دیواره سرخرگچههای موجود است که مستلزم تکثیر سلولهای اندوتلیال است (8, 9). بنابر یافته های موجود، بهترین محرک برای آرتریوژنز فشارهای برشی است. از طرف دیگر آنژیوژنز به معنی بوجود آمدن مویرگ جدید از مویرگ قبلی است که به دو صورت جوانهزدن یا دو نیمشدن مویرگ موجود صورت میگیرد (10)، این فرایند پیچیده شامل فعل و انفعلات گسترده بین سلولها، فاکتورهای محلول و اجزای ماتریکس خارج سلولی (ECM)[1] و انواع گیرندهها است (11, 12). در شرایط فیزیولوژیک طبیعی شکل گیری عروق نیازمند تخریب غشای پایه، فعال شدن، مهاجرت و تکثیر سلولهای اندوتلیال است (11, 12). این روند نیازمند فاکتورهای رشدی مانند فاکتور رشد اندوتلیال عروقی(VEGF)، فاکتور رشد پایهای(B-FGF) و فاکتور رشد شبه انسولین-1(IGF-1) است که تکثیر و انتقال سلولهای عروقی را حمایت می کنند (13, 14) و ماتریکس پروتئینهایی نظیر فیبرونکتین، لامینین و کلاژنها که داربستی برای آنژیوژنژ تشکیل می دهند (15-17). تاکنون حدود 50 فاکتور برای آنژیوژنژ شناخته شده اند که بعضی از این فاکتورها محدود کننده آنژیوژنز و بعضی دیگر تحریک کننده آنژیوژنز هستند که در شرایط طبیعی تعادل بین آنها باعث کنترل دقیق آنژیوژنز می شود اما زمانی که فاکتورهای رشد آنژیوژنز نسبت به مهار کنندهها بیشتر گردد تعادل به سمت رشد عروق پیش میرود (18).
به هر حال در جوامع امروزی بیشتر افراد معمولا به دلیل کمبود وقت[2] از پرداختن به فعالیتهای طولانی مدت قصور میورزند (25, 26) و از طرفی بر اساس یافته ها و توصیههای متخصصین، برای دستیابی به سازگاریهای مطلوب تمرینات استقامتی در جهت جلوگیری از بیماریهای مزمن و مرگ نابهنگام و زودرس، بایستی 30 تا 60 دقیقه
فعالیت ورزشی را در همه روزهای هفته انجام دهند (27). بنابراین، اخیراً به منظور حل مشکلات کمبود وقت، تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIT) نظر پژوهشگران را به خود جلب نموده است. در همین راستا برخی مطالعات پیشنهاد کرده اند که تمایل افراد برای اجرای تمرین با تکرار پایین و شدت بالا، بیشتر از برنامه تمرینی با تکرار بالا و شدت پایین است (7) و حتی درک لذت بیشتری نیز دارند (27). هر چند در رویکردهای گذشته بسیاری از افراد از HIT به دلیل خطرناک بودن، کاربردی نبودن و یا غیر قابل تحمل بودن معاف میشدند، اما امروزه ارزش بالقوه تمرین شدید تناوبی در زمینه توسعه سلامت و آمادگی، حتی در افرادی که شرایط بیماری گوناگونی دارند نیز درک شده است (28, 29).
1-3. ضرورت و اهمیت پژوهش
1-4. اهداف پژوهش:
1-4-1. هدف کلی
تعیین تاثیر 4 هفته تمرین تناوبی باشدت بالا و حجم پایین بر میزان تغییرات فعالیتی و استراحتی فاکتور رشد اندوتلیال عروقی VEGF پلاسمای خون در مردان جوان فعال.
2-4-1. اهداف اختصاصی
تعیین تاثیر یک وهله تمرین استقامتی زیر بیشینه بر تغییرات VEGF پلاسما در مردان جوان.
تعیین تاثیر 4 هفته تمرین تناوبی با شدت بالا و حجم پایین بر میزان VEGF استراحتی پلاسما در مردان جوان.
تعیین تاثیر 4 هفته تمرین تناوبی باشدت بالا و حجم پایین بر تغییرات VEGF پلاسمای خون پس از فعالیت زیر بیشینه در مردان جوان فع
1-5. فرضیات پژوهش:
1-5-1. فرض کلی
4 هفته تمرین تناوبی با شدت بالا و حجم پایین بر میزان تغییرات فاکتور رشد اندوتلیال عروقی VEGF پلاسمای خون در مردان جوان فعال تاثیر دارد.
2-5-1. فرضیات اختصاصی
یک وهله تمرین استقامتی زیر بیشینه بر تغییرات VEGF پلاسما در مردان جوان تاثیر دارد.
4 هفته تمرین تناوبی با شدت بالا و حجم پایین بر میزان VEGF استراحتی پلاسما در مردان جوان تاثیر دارد.
4 هفته تمرین تناوبی با شدت بالا و حجم پایین بر تغییرات VEGF پلاسمای خون پس از فعالیت زیر بیشینه در مردان جوان فعال تاثیر دارد.
- 1. Extra Cellular Matrix (ECM)
[2]. Lack of Time
[3] .Dyslipidaemia
[سه شنبه 1400-05-05] [ 05:19:00 ق.ظ ]
|