پیشرفت های تکنولوژی فرصت های زیادی را برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان ایجاد کرده است. این پیشرفت ها، بانکداری را هم تحت تأثیر قرار داده است و باعث تغییرات جدی در بانکداری شده است.

در دهه های اخیر، نقش اینترنت، از سادگی با یک مخزن داده به امکان دسترسی به انواع خدمات پیچیده اینترنت، مانند ایمیل، خرید، شبکه های اجتماعی و سرگرمی، رسیده است. بخش قابل توجهی از خدمات ارائه شده بر روی اینترنت، بانکداری آنلاین و خرید است(Totok, Karamcheti, 2010, 549). باید توجه داشت که ظهور اینترنت منجر به توسعه تجارت الکترونیک شده است. با توجه به ماهیت مبادلات، تجارت الکترونیک را می توان به انواع زیر طبقه بندی نمود: کسب و کار به کسب کار (B2B)[1]، کسب و کار به مصرف کننده (B2C)[2]، مصرف کننده به مصرف کننده (C2C)[3] ، مصرف کننده به کسب و کار(C2B)[4] . بسیاری از وب سایت هایB2C تجارت الکترونیکی محبوب در اینترنت به خوبی اداره می شود. با این حال، هنوز هم مشکلاتی برای کاربران تجارت الکترونیکی B2C، وجود دارد. عمدتاً پیدا کردن محصول در سمت راست وب سایت های تجارت الکترونیکی B2C، به موتور های جستجو وب مانند گوگل و یاهو متکی است. این فرایند خسته کننده و زمان بر است (Yu et al., 2011, 3550) . همچنین اینترنت به سکویی ضروری برای تجارت، توزیع و فروش محصولات میان سازمان، در میان سازمان ها و مصرف کنندگان و حتی در بین مصرف کنندگان، تبدیل شده است. اعتماد یک مفهوم مهم در روابط مربوط به توسعه تجارت الکترونیکی است. اعتماد یک اصل اساسی در هر رابطه کسب و کار است. اعتماد یک فاکتور بسیار مهم در تحریک خرید از طریق اینترنت می باشد( Corbitt et al., 2003, 203 ) .

کیفیت محصولات و خدمات، واقعی بودن اطلاعاتی که دریافت می کند و همچنین هزینه مالی که مشتری انجام می دهد، گزینه هایی اند که به احتمال زیاد برای مشتری دارای اهمیت بسیار هستند و حتی اگر در یکی از این گزینه ها کوتاهی صورت بگیرد باعث شک و نگرانی مشتری می شود و این نگرانی و بی اعتمادی مهم ترین دلیل برای خرید نکردن مشتری به خصوص در خرید های آنلاین می شود پس به وضوح مشخص است که بی اعتمادی برای تمام شرکت ها به خصوص شرکت هایی که به صورت اینترنتی فعال اند بسیار مضر است.

به علت نقش پر رنگی که اعتماد مشتری در تجارت دارد می توان میزان آن را در کنار پیش نیازها و پیامدهایش در بسیاری از ارگان ها، شرکت ها و حتی افرادی که از تجارت الکترونیک استفاده می کنند، بررسی کرد. هدف این تحقیق بررسی اثرات خصوصیات بانکداری الکترونیک بر اعتماد مشتری و همچنین بررسی اثرات اعتماد بر قصد خرید و بر تبلیغ شفاهی، است.

 

2.1. بیان مسئله

کیفیت خدمات برای بانک ها، ابزاری مهم دررقابت است. بانک ها برای ارائه خدمات اینترنتی آغاز به راه اندازی وب نمودند و مزایای استفاده از زمان نامحدود، مساحت، هزینه کمتر و مشتریان بیشتر را از طریق بانکداری الکترونیک به دست آوردند. گرچه خدمات اینترنتی متفاوت از خدمات سنتی است، در بانکداری الکترونیک هم کیفیت خدمات، اصلی مهم است (Bruce Ho, Lini , 2009, 5). درحقیقت اعتماد نقش مهمی دربسیاری ازتعاملات اجتماعی واقتصادی شامل عدم اطمینان و وابستگی، دارد. ازآنجاکه عدم قطعیت درمعاملات ازطریق اینترنت وجود دارد، بسیاری ازمحققان اعلام کرده اندکه اعتماد فاکتوری بسیارمهم برای گسترش موفق تجارت الکترونیک، است. اعتماد مصرف کننده ازجنبه های مهم تجارت الکترونیکی است. مفهوم اعتماد برتعدادی عوامل ضروری انجام معاملات آنلاین، ازجمله امنیت وحفظ حریم خصوصی تأثیر دارد (S.H.Teo, Liu, 2007,23).

باتوجه به نقش مهمی که اعتماد در تجارت الکترونیک و به خصوص دربانکداری الکترونیک دارد، لازم است با متغیرهایی که برآن اثر می گذارند و متغیرهایی که اعتماد برآن ها اثرگذار است، بیشترآشنا شد.

لذادرتحقیق حاضر محقق قصد پاسخگویی به این سؤال اصلی را دارد:

خصوصیات بانکداری الکترونیک چگونه براعتماد مشتری اثر می گذارد؟

3.1. اهمیت و ضرورت تحقیق

بانکداری الکترونیک باعث رونق تجارت و تولید، تسهیل معاملات و داد و ستدها، کاهش چشمگیر هزینه ها و افزایش رضایت مندی خدمت گیرندگان می گردد. بانکداری الکترونیکی و خدمات پرداخت الکترونیک برای گسترش و رونق کسب و کار و اقتصاد کشور بسیار مناسب است. مجهز بودن به اطلاعاتی در رابطه با مشتریانی که در حال حاضر از بانکداری اینترنتی استفاده می کنند و یا تمایل به استفاده از بانکداری اینترنتی را دارند بانک ها را قادر می سازد که بخش هایی از بازار را که باید هدف قرار گیرند تعیین نمایند و در نهایت می توانند خدماتی را که با نیازها و خواسته های مشتریان هماهنگی بهتری دارند را ارائه نمایند.

با توجه به آشنایی روزافزون مردم با اینترنت و مزایای فراوان بانکداری الکترونیکی برای مشتریان، جامعه و بانک ها بایستی بیش از پیش به دنبال ایجاد فضای مناسب، مطمئن و قابل اعتماد برای مردم جهت انجام این مهم بود. به دلیل حساس بودن کلیه عملیات بانکی و مطرح بودن مسائل مالی در این رابطه، می بایست تقویت هرچه بیشتر امنیت الکترونیکی بانکداری مدنظر قرار گیرد زیرا مشتریان تنها زمانی می توانند به بانکداری الکترونیک اعتماد کنند که بانک ها حافظ منافع مالی آن ها باشد.

لذا بانک ها از یک طرف نیازمند درک مفهوم اعتماد در فضای مجازی بوده و از طرف دیگر بایستی عوامل مؤثر بر ایجاد اعتماد در بانکداری الکترونیکی را بشناسند. به همین دلیل انجام تحقیقی کاربردی در این زمینه و باتوجه به خصوصیات خاص فرهنگی و اجتماعی کشور لازم و ضروری به نظر می رسد.

این تحقیق از آن جهت اهمیت دارد که به بررسی میزان اعتماد مشتریان به بانکداری الکترونیکی می پردازد.

4.1. اهداف تحقیق

هدف اصلی تحقیق بررسی اثرات خصوصیات بانکداری الکترونیک بر اعتماد مشتری است که در این راستا اهداف فرعی زیر دنبال می شود:

بررسی تأثیر شهرت بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر وسعت بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر کیفیت اطلاعات بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر ایمنی معامله بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر ارتباطات بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر توجیه اقتصادی بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر توصیه شفاهی بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر تضمین ساختاری بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر سهولت استفاده درک شده بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر سودمندی درک شده بر اعتماد مشتری

بررسی تأثیر اعتماد مشتری بر قصدخرید

بررسی تأثیر اعتماد مشتری بر تبلیغ شفاهی

5.1. فرضیات تحقیق

شهرت بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

وسعت بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

کیفیت اطلاعات بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

ایمنی معامله بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

ارتباطات بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

توجیه اقتصادی بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

توصیه شفاهی بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

تضمین ساختاری بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

سهولت استفاده درک شده بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

سودمندی درک شده بر اعتماد مشتری اثر مثبت معناداری دارد.

اعتماد مشتری بر قصدخرید اثر مثبت معناداری دارد.

اعتماد مشتری بر تبلیغ شفاهی اثر مثبت معناداری دارد.

 (Kim, Park,2013, 323) , (Lin et al., 2011, 618).

7.1. روش تحقیق

تحقیقات را ازنظر هدف می توان به تحقیق بنیادی، کاربردی و اقدام پژوهی طبقه بندی کرد. روش این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است. همچنین از نظر بررسی رابطه متغیرها، این بررسی از نوع تحقیقات همبستگی می باشد زیرا هدف اصلی این پژوهش یافتن روابط بین متغیرهای خصوصیات بانکداری الکترونیک، اعتماد، قصدخرید و تبلیغات شفاهی می باشد و از لحاظ چگونگی جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، توصیفی- پیمایشی است.

8.1. قلمروتحقیق

1.8.1. قلمرو موضوعی

تحقیق حاضر در حوزه تحقیقات مربوط به بانکداری الکترونیک است.

2.8.1. 

قلمرو زمانی

شامل تدوین ادبیات، توزیع و جمع آوری پرسشنامه و تجزیه و تحلیل داده های تحقیق که شامل دوره شش ماهه اول سال 1393 می باشد.

3.8.1. قلمرومکانی

بانک ملت یزد

 9.1. ابزار تحقیق

جهت گردآوری اطلاعات اولیه پیرامون موضوع تحقیق و بررسی ادبیات تحقیق از مطالعات کتابخانه ای (کتب، مقالات، پایان نامه های انگلیسی و فارسی موجود) استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. تحقیق حاضر مرکب از کتابخانه ای و میدانی محسوب می شود .

10.1. روش تحلیل داده ها

در این پژوهش تحلیل عاملی تأییدی با بهره گرفتن از تحلیل مسیر،‌ برای آزمون معناداری در مورد عامل‌ها صورت گرفته است. این تحلیل توسط مدل معادلات ساختاری و با با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای آماری LISREL انجام شده است. در بررسی هر کدام از مدل‌ها، قبل از تأیید روابط ساختاری می‌بایست از مناسب بودن و برازش مطلوب مدل اندازه‌گیری اطمینان حاصل نمود. که بدین منظور بایستی آماره  و سایر معیارهای مناسب بودن برازش مدل مورد بررسی قرار گیرد.

11.1. تعریف متغیرهای تحقیق

شهرت:

تعریف نظری : شهرت شرکت دارایی نا مشهود مهمی است که شرکت را برای ایجاد رابطه با مشتری قادر می سازد (Helm, T. Salminen, 2010,737) .

تعریف عملیاتی : در این تحقیق متغیر شهرت با بهره گرفتن از پرسشنامه ای چهار سوالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون شناخته شده، شهرت خوب، صادق بودن و آشنا بودن مورد سنجش قرار گرفته است.

وسعت:

 تعریف نظری: شرکت ها برحسب تعداد کارکنان، ارزش دارایی ها، مبلغ گردش سرمایه سالانه و میزان گردش مالی سالانه به بزرگ، متوسط و کوچک تقسیم می شوند (علامه و همکارانش، 1392، 72).

تعریف عملیاتی: در این پژوهش متغیر وسعت در پرسشنامه ای با چهار سؤال دارای مفاهیمی همچون وسیع، بزرگ ترین، حضور ناحیه ای و نقشی عظیم سنجیده شده است.

کیفیت اطلاعات:

تعریف نظری: در بر گیرنده ی تبادل الکترونیکی داده ها، اینترنت و شبکه جهانی به بهترین نحو تا از این طریق بر پیچیدگی فزاینده ی سیستم هایی که روابط خریدار – تأمین کننده را موجب می شوند، غلبه شود (ناطق، یعقوبی، 1385، 102)

تعریف عملیاتی: در این پژوهش متغیر کیفیت اطلاعات در پرسشنامه ای با هشت سؤال دارای مفاهیمی همچون اطلاعات صحیح، مفید، معتبر، کافی، به موقع، معتبر، کافی و مفید سنجیده شده است.

ایمنی معامله:

تعریف نظری : محافظت از اطلاعات و سیستم ها در برابر دخالت های غیرمجاز (رستگار، آقامحمدی،1390،101).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق متغیر ایمنی معامله با بهره گرفتن از پرسشنامه ای چهار سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون اقدامات ایمن، توانایی تحقیق، حفاظت اطلاعات و اطمینان مورد سنجش قرار گرفته است.

ارتباطات:

تعریف نظری: ارتباطات پیشرفته مانند اینترنت، ماهواره، رادیو و تلویزیون، دورنگار و پست تصویری و الکترونیکی در ظهور جامعه ی شبکه ای و آگاهی بین کشوری و پیوندهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در سطح جهانی در شبکه ای به هم پیوسته، مؤثر بوده است (صادقی و همکارانش، 1385، 62).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق متغیر ارتباطات با بهره گرفتن از پرسشنامه ای چهار سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون آگاهی از پیشرفت ها، جوابگو بودن، ارائه اطلاعات و اطلاعات به موقع موردسنجش قرار گرفته است.

توجیه اقتصادی:

تعریف نظری: شاخص هایی از قبیل میزان رشد تولید ناخالص داخلیGDP، رشد در سرمایه گذاری خارجی و درآمد سرانه افراد مقدار توجیه اقتصادی را تعیین می کنند (جندقی، نظام زاده، 1389، 94).

تعریف عملیاتی: در این پژوهش متغیر توجیه اقتصادی در پرسشنامه ای با چهار سؤال دارای مفاهیمی همچون خدمات ارزشمند، قیمت های منطقی، قیمت های کمتر، مزایای بالاتراز حد انتظار سنجیده شده است.

توصیه شفاهی:

تعریف عملیاتی : در این تحقیق متغیر توصیه دهان به دهان (شفاهی) با بهره گرفتن از یک پرسشنامه ای چهار سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون مفید بودن، استفاده آسان، قابل اطمینان و بی ارزشی مورد سنجش قرار گرفته است.

تضمین ساختاری:

تعریف نظری: تضمین ساختاری محیطی به وجود می آورد که دانش از طریق آن، خلق و آماده ی ورود به محیط می شود (کردآبادی، ثابت، 1392، 8).

تعریف عملیاتی: در این پژوهش متغیر تضمین ساختاری در پرسشنامه ای با چهار سؤال دارای مفاهیمی همچون ایمنی کافی، حفاظت در برابر مشکلات، ایمنی در برابر استفاده، ایجاد محیط پایدار سنجیده شده است.

سهولت استفاده درک شده:

تعریف عملیاتی : در این تحقیق متغیر سهولت استفاده ، با بهره گرفتن از پرسشنامه ای سه سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون یادگیری آسان، به دست آوردن مهارت و استفاده آسان مورد سنجش قرار گرفته است.

سودمندی درک شده:

تعریف عملیاتی : در این تحقیق متغیر سودمندی با بهره گرفتن از پرسشنامه ای سه سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون ارتقاء عملکرد، سادگی معاملات و فایده در معاملات سهام مورد سنجش قرار گرفته است.

اعتماد:

تعریف نظری :اعتماد تمایل یک طرف برای حساس بودن به عملکرد طرف دیگر است. در معاملات تجاری به خصوص آنلاین و موبایل، اعتماد به دلیل درجه ی بالای عدم اطمینان و خطرات مربوطه، نقش اساسی بازی می کند (Lin et al., 2011, 616) .

تعریف عملیاتی : در این تحقیق متغیر اعتماد با بهره گرفتن از پرسشنامه ای هشت سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون قابل اعتماد بودن، سود دهی، وفاداری به عهد، اعتماد به اطلاعات، وفاداری به تعهدات، قابل اعتماد بودن، فرصت طلب نبودن و قابل پیش بینی بودن مورد سنجش قرار گرفته است.

قصدخرید:

تعریف نظری: انعکاس دهنده تمایل مشتری به خرید از طریق پایگاه اینترنتی است (نظری و همکارانش،  1391، 129) .

تعریف عملیاتی: در این تحقیق متغیر قصدخرید با بهره گرفتن از پرسشنامه ای چهار سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون خوش شانسی، فرصت خوب، احتمال و فرصت مناسب مورد سنجش قرار گرفته است.

تبلیغ شفاهی:

تعریف نظری:ارتباطات میان فردی میان مصرف کنندگان در ارتباط با ارزیابی ها و تجارب شخصی شان از یک شرکت یا یک محصول (جلیلیان و همکارانش، 1391، 43).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق متغیر تبلیغ شفاهی با بهره گرفتن از پرسشنامه ای چهار سؤالی و با بهره گرفتن از مفاهیمی همچون حرف های مثبت، ارائه اطلاعات، توصیه به دیگران و تشویق دیگران مورد سنجش قرار گرفته است.

[1].Business to Business                                                                                                                                                  

[2].Business to Consumer

[3].consumer to Consumer

[4].consumer to Business